Khi chế độ ăn uống và thay đổi lối sống chưa đủ để cải thiện bệnh gan nhiễm mỡ, việc sử dụng thuốc có thể trở thành giải pháp cần thiết. Vậy, gan nhiễm mỡ uống thuốc gì? Hãy cùng tìm hiểu các loại thuốc Tây y, Đông y, cũng như những lưu ý quan trọng khi sử dụng được trình bày trong bài viết dưới đây.

Thuốc Tây y dứt điểm nhanh triệu chứng bệnh

Gan nhiễm mỡ uống thuốc gì? Các loại thuốc tân dược là lựa chọn đầu tiên dành cho người bị gan nhiễm mỡ với ưu điểm nhanh chóng cải thiện triệu chứng bệnh. Bên cạnh đó, thuốc Tây y đóng vai trò quan trọng trong điều trị gan nhiễm mỡ, đặc biệt khi bệnh đã tiến triển đến giai đoạn cần can thiệp y tế. Một số loại thuốc thường được bác sĩ chỉ định như:

Thuốc giảm Cholesterol

Bên cạnh vai trò chính trong việc giảm cholesterol máu, một số loại thuốc giảm cholesterol còn được chứng minh là có hiệu quả nhất định trong việc hỗ trợ điều trị gan nhiễm mỡ. Cụ thể:

Statin

Cơ chế tác dụng của statin là ức chế enzyme HMG-CoA reductase, làm giảm sản xuất cholesterol tại gan, qua đó làm giảm lượng mỡ tích tụ trong gan.

Các loại statin thường được sử dụng trong điều trị gan nhiễm mỡ bao gồm:

• Atorvastatin (Lipitor)
• Rosuvastatin (Crestor)
• Simvastatin (Zocor)

Tuy nhiên, việc sử dụng statin cần thận trọng và tuân thủ chỉ định của bác sĩ, bởi chúng có thể gây ra một số tác dụng phụ như đau cơ, tổn thương gan, và tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường.

Fibrate

Fibrate là nhóm thuốc khác có tác dụng giảm triglyceride và tăng cholesterol tốt (HDL-cholesterol). Mặc dù fibrate không trực tiếp tác động lên lượng mỡ trong gan, nhưng việc giảm triglyceride và tăng HDL-cholesterol có thể gián tiếp cải thiện tình trạng gan nhiễm mỡ.

Các loại fibrate thường được sử dụng bao gồm:

• Fenofibrate (Tricor)
• Gemfibrozil (Lopid)

Fibrate cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ như rối loạn tiêu hóa, đau cơ, và sỏi mật. Do đó, việc sử dụng fibrate cần được theo dõi chặt chẽ bởi bác sĩ.

Thuốc điều trị tiểu đường

Gan nhiễm mỡ và tiểu đường type 2 có mối liên quan chặt chẽ, thường đi kèm với nhau và tạo thành một vòng xoáy bệnh lý nguy hiểm. Tuy nhiên, một số loại thuốc điều trị tiểu đường lại mang đến lợi ích bất ngờ trong việc cải thiện tình trạng gan nhiễm mỡ.

Metformin

Metformin – một loại thuốc thường được sử dụng để kiểm soát đường huyết ở người tiểu đường type 2, cũng được chứng minh là có khả năng giảm lượng mỡ tích tụ trong gan. Cơ chế hoạt động của metformin bao gồm:

• Giảm sản xuất glucose ở gan: Metformin ức chế quá trình tân tạo đường (gluconeogenesis), quá trình gan tạo ra glucose từ các nguồn không phải carbohydrate, giúp giảm lượng đường trong máu.
• Tăng nhạy cảm insulin: Metformin giúp các tế bào trong cơ thể đáp ứng tốt hơn với insulin, hormone có vai trò điều hòa lượng đường trong máu, từ đó cải thiện khả năng sử dụng glucose và giảm mỡ tích tụ trong gan.
• Giảm hấp thu glucose ở ruột: Metformin làm giảm sự hấp thu glucose từ thức ăn vào máu, góp phần kiểm soát đường huyết và giảm gánh nặng cho gan.

Thiazolidinediones (TZDs)

Nhóm thuốc TZDs như pioglitazone và rosiglitazone có tác dụng hoạt hóa thụ thể PPAR-gamma, một loại thụ thể đóng vai trò quan trọng trong điều hòa chuyển hóa lipid và glucose. TZDs giúp cải thiện độ nhạy insulin, giảm lượng mỡ trong gan và giảm nguy cơ tiến triển xơ gan ở người tiểu đường type 2.

GLP-1 receptor agonists (Thuốc chủ vận thụ thể GLP-1)

Các loại thuốc như liraglutide, semaglutide, dulaglutide… không chỉ có tác dụng kiểm soát đường huyết mà còn giúp giảm cân, giảm mỡ trong cơ thể và trong gan.

Thuốc giảm mỡ gan

Ngoài các loại thuốc Tây y như vitamin, thuốc điều trị tiểu đường và thuốc bảo vệ tế bào gan, có một số loại thuốc được sử dụng đặc biệt để giảm mỡ tích tụ trong gan, bao gồm:

Acid ursodeoxycholic (UDCA)

• Cơ chế tác dụng: UDCA làm giảm lượng cholesterol trong mật, giúp hòa tan sỏi mật và giảm lượng mỡ tích tụ trong gan.
• Chỉ định: Thường được sử dụng trong điều trị gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) ở những bệnh nhân có men gan tăng cao hoặc có triệu chứng.
• Tác dụng phụ: UDCA thường được dung nạp tốt, tuy nhiên có thể gây ra một số tác dụng phụ như tiêu chảy, tăng men gan tạm thời hoặc đau bụng.

Omega-3

• Cơ chế tác dụng: Omega-3 là một loại acid béo không bão hòa đa có nhiều trong cá béo, có tác dụng chống viêm, giảm triglyceride trong máu và cải thiện độ nhạy insulin, từ đó giúp giảm mỡ gan.
• Chỉ định: Thường được sử dụng như một liệu pháp hỗ trợ trong điều trị gan nhiễm mỡ, đặc biệt là ở những bệnh nhân có triglyceride cao.
• Tác dụng phụ: Omega-3 thường an toàn khi sử dụng ở liều lượng khuyến cáo. Tuy nhiên, có thể gây ra một số tác dụng phụ nhẹ như buồn nôn, tiêu chảy hoặc ợ hơi có mùi tanh.

Orlistat

• Cơ chế tác dụng: Orlistat ngăn chặn sự hấp thu chất béo từ thức ăn vào cơ thể, giúp giảm cân và giảm mỡ trong gan.
• Chỉ định: Thường được sử dụng cho bệnh nhân gan nhiễm mỡ bị thừa cân hoặc béo phì.
• Tác dụng phụ: Orlistat có thể gây ra một số tác dụng phụ liên quan đến đường tiêu hóa như tiêu chảy, đầy hơi, đau bụng và đi ngoài phân mỡ.

Sibutramine

• Cơ chế tác dụng: Sibutramine là một loại thuốc giảm cân hoạt động bằng cách ức chế sự tái hấp thu serotonin và norepinephrine, giúp giảm cảm giác thèm ăn và tăng cảm giác no.
• Chỉ định: Sibutramine có thể được sử dụng để giảm cân ở những bệnh nhân gan nhiễm mỡ bị béo phì, tuy nhiên, loại thuốc này đã bị rút khỏi thị trường ở nhiều quốc gia do lo ngại về tác dụng phụ trên tim mạch.
• Tác dụng phụ: Sibutramine có thể gây ra một số tác dụng phụ nghiêm trọng như tăng huyết áp, nhịp tim nhanh, đau ngực, đột quỵ và nhồi máu cơ tim.

Thuốc bảo vệ tế bào gan

Trong phác đồ điều trị gan nhiễm mỡ, việc sử dụng thuốc bảo vệ tế bào gan đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa tổn thương gan, phục hồi chức năng gan và cải thiện tiên lượng bệnh. Vậy gan nhiễm mỡ uống thuốc gì để bảo vệ các tế bào hiệu quả? Dưới đây là một số loại thuốc thường được sử dụng bao gồm:

• Silymarin: Chiết xuất từ cây kế sữa, silymarin là một chất chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp trung hòa các gốc tự do gây hại cho tế bào gan. Ngoài ra, silymarin còn có tác dụng ổn định màng tế bào gan, kích thích quá trình tái tạo tế bào gan và giảm viêm.
• Pentoxifylline: Thuốc này giúp cải thiện tuần hoàn máu trong gan, tăng cường cung cấp oxy và dưỡng chất cho tế bào gan, từ đó hỗ trợ quá trình phục hồi và tái tạo. Ngoài ra, pentoxifylline còn có tác dụng giảm viêm và ức chế quá trình xơ hóa gan.
• L-ornithine L-aspartate (LOLA): Đây là một loại axit amin giúp giải độc gan bằng cách tăng cường chu trình urê, giúp đào thải amoniac ra khỏi cơ thể. LOLA còn có tác dụng hỗ trợ quá trình tổng hợp protein, tăng cường chức năng gan và giảm mệt mỏi ở người bệnh gan nhiễm mỡ.
• Ademetionine (SAMe): SAMe là một chất nội sinh có vai trò quan trọng trong nhiều quá trình chuyển hóa trong cơ thể, bao gồm cả quá trình chuyển hóa mỡ trong gan. Bổ sung SAMe giúp tăng cường chức năng gan, giảm viêm và ức chế quá trình xơ hóa gan.

Vitamin và khoáng chất

Bên cạnh các loại thuốc đặc trị, việc bổ sung vitamin và khoáng chất đóng vai trò quan trọng trong hỗ trợ quá trình điều trị và ngăn ngừa tiến triển của gan nhiễm mỡ. Một số loại vitamin và khoáng chất được chứng minh là có hiệu quả trong việc cải thiện chức năng gan, giảm mỡ tích tụ và bảo vệ tế bào gan khỏi tổn thương.

Vitamin E

• Vai trò: Là một chất chống oxy hóa mạnh mẽ, vitamin E giúp bảo vệ tế bào gan khỏi tổn thương do gốc tự do, giảm viêm và stress oxy hóa – những yếu tố thúc đẩy quá trình gan nhiễm mỡ.
• Nguồn cung cấp: Dầu thực vật, các loại hạt, ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh đậm.
• Lưu ý: Nên tham khảo ý kiến bác sĩ về liều dùng phù hợp, tránh lạm dụng vì có thể gây tác dụng phụ như buồn nôn, tiêu chảy, mệt mỏi.

Vitamin nhóm B (B1, B6, B12, acid folic)

• Vai trò: Tham gia vào quá trình chuyển hóa chất béo và protein, giúp gan hoạt động hiệu quả hơn, giảm tích tụ mỡ trong gan. Acid folic còn có tác dụng cải thiện tình trạng kháng insulin – một yếu tố nguy cơ gây gan nhiễm mỡ.
• Nguồn cung cấp: Thịt, cá, trứng, sữa, ngũ cốc nguyên hạt, rau xanh.
• Lưu ý: Đối với người bị gan nhiễm mỡ, việc bổ sung vitamin nhóm B nên được thực hiện dưới sự giám sát của bác sĩ để tránh gây ra tác dụng phụ không mong muốn.

Vitamin D

• Vai trò: Nghiên cứu cho thấy thiếu hụt vitamin D có liên quan đến tăng nguy cơ gan nhiễm mỡ. Vitamin D giúp điều hòa quá trình trao đổi chất, giảm viêm và cải thiện chức năng gan.
• Nguồn cung cấp: Ánh nắng mặt trời, dầu cá, lòng đỏ trứng, nấm.
• Lưu ý: Bổ sung vitamin D theo liều lượng khuyến cáo của bác sĩ, tránh tự ý sử dụng quá liều.

Khoáng chất Selen

• Vai trò: Selen là thành phần của các enzym chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào gan khỏi tổn thương. Nghiên cứu cũng cho thấy bổ sung selen có thể cải thiện chức năng gan ở bệnh nhân gan nhiễm mỡ.
• Nguồn cung cấp: Hải sản, thịt, ngũ cốc nguyên hạt.
• Lưu ý: Nên sử dụng selen dưới dạng thực phẩm hoặc thực phẩm chức năng có liều lượng phù hợp, tránh lạm dụng vì có thể gây ngộ độc selen.

Khoáng chất Kẽm

• Vai trò: Kẽm tham gia vào nhiều quá trình chuyển hóa trong cơ thể, bao gồm chuyển hóa chất béo và điều hòa lượng đường trong máu. Thiếu hụt kẽm có thể làm tăng nguy cơ gan nhiễm mỡ.
• Nguồn cung cấp: Thịt, hải sản, các loại hạt, ngũ cốc nguyên hạt.
• Lưu ý: Bổ sung kẽm theo liều lượng khuyến cáo, tránh sử dụng quá nhiều vì có thể gây buồn nôn, nôn, tiêu chảy.

Việc sử dụng thuốc Tây trong điều trị gan nhiễm mỡ được đánh giá bởi những ưu điểm như cho tác dụng nhanh, cơ chế rõ ràng và dễ sử dụng.

Tuy nhiên, cần lưu ý về tác dụng phụ, tương tác thuốc và chi phí điều trị. Thuốc không phải giải pháp lâu dài và chỉ hiệu quả khi kết hợp với lối sống lành mạnh.

Thuốc Đông y trị bệnh an toàn, hiệu quả

Những bài thuốc Đông y là lựa chọn an toàn và hiệu quả cho người bệnh đang tìm hiểu gan nhiễm mỡ uống thuốc gì. Không giống như thuốc Tây y tác động trực tiếp vào quá trình chuyển hóa mỡ, thuốc Đông y hoạt động theo nguyên lý cân bằng âm dương, điều hòa khí huyết, và tăng cường chức năng tạng phủ. Cụ thể hơn, các thảo dược trong bài thuốc Đông y có tác dụng:

• Sơ can lý khí: Điều hòa khí huyết, giảm ứ trệ, giúp gan hoạt động thông suốt.
• Kiện tỳ ích khí: Tăng cường chức năng tiêu hóa, giúp cơ thể hấp thu dưỡng chất tốt hơn, giảm gánh nặng cho gan.
• Thanh nhiệt giải độc: Loại bỏ độc tố tích tụ trong gan, giảm viêm nhiễm và tổn thương tế bào gan.
• Hóa đàm lợi thấp: Giảm mỡ máu, ngăn ngừa mỡ tích tụ trong gan.

Một số bài thuốc cụ thể cho người bệnh tham khảo như:

Bài thuốc Đại Táo Hồ Thang

• Công dụng: Thanh nhiệt giải độc, sơ can lý khí, hành khí hoạt huyết, kiện tỳ hòa vị. Thường được sử dụng cho trường hợp gan nhiễm mỡ kèm theo các triệu chứng như mệt mỏi, chán ăn, đầy bụng, khó tiêu.
• Thành phần: Sài hồ, chỉ xác, bạch thược, hoàng cầm, xuyên khung, thanh bì, hương phụ, bạch truật, phục linh, cam thảo.
• Cách dùng: Mỗi ngày người bệnh sắc uống một thang, có thể chia làm 2-3 lần dùng hết trong ngày, không để qua đêm.

Bài thuốc Sâm Linh Bạch Truật Thang

• Công dụng: Kiện tỳ ích khí, thẩm thấp lợi niệu, hóa đàm. Thường được sử dụng cho trường hợp gan nhiễm mỡ kèm theo triệu chứng mệt mỏi, chán ăn, phù nề, đại tiện lỏng.
• Thành phần: Hoài sơn, đẳng sâm, bạch truật, ý dĩ nhân, phục linh, biển đậu, cát cánh, liên nhục, cam thảo, sa nhân.
• Cách dùng: Mỗi ngày người bệnh sắc uống một thang, có thể chia làm 2-3 lần dùng hết trong ngày, không để qua đêm.

Bài thuốc Nhân Trần Cao

• Công dụng: Thanh nhiệt, lợi thấp, thoái hoàng, giải độc gan. Thường được sử dụng cho trường hợp gan nhiễm mỡ kèm theo triệu chứng vàng da, mệt mỏi, chán ăn, nước tiểu vàng.
• Thành phần: Nhân trần, chi tử, đại hoàng, uất kim, chỉ thực, bạch mao căn, khổ sâm, biển đậu, xa tiền tử, cam thảo.
• Cách dùng: Mỗi ngày người bệnh sắc uống một thang, có thể chia làm 2-3 lần dùng hết trong ngày, không để qua đêm.

Bài thuốc Giải Độc Gan

• Công dụng: Thanh nhiệt giải độc gan, bảo vệ tế bào gan, tăng cường chức năng gan. Thường được sử dụng cho trường hợp gan nhiễm mỡ kèm theo các triệu chứng như men gan cao, mệt mỏi, chán ăn, vàng da.
• Thành phần: Actiso, cà gai leo, diệp hạ châu, bồ công anh, nhân trần, chi tử, cam thảo, mạch môn.
• Cách dùng: Sắc uống mỗi ngày một thang, chia làm 2-3 lần hoặc có thể sử dụng dưới dạng cao thuốc, viên nang, trà túi lọc.

Việc sử dụng thuốc Đông y chữa gan nhiễm mỡ mang đến ưu điểm là an toàn, ít tác dụng phụ nhờ chiết xuất từ thảo dược tự nhiên, tác động toàn diện, phù hợp với nhiều đối tượng.

Tuy nhiên, thuốc Đông y tác dụng chậm, cần kiên trì sử dụng, khó kiểm soát chất lượng và cần có sự tư vấn của thầy thuốc.

Khi nào nên uống thuốc điều trị gan nhiễm mỡ?

Việc sử dụng thuốc điều trị gan nhiễm mỡ không phải là biện pháp bắt buộc trong mọi trường hợp. Quyết định sử dụng thuốc cần dựa trên đánh giá toàn diện của bác sĩ về tình trạng bệnh, mức độ tiến triển và các yếu tố nguy cơ của từng bệnh nhân.

Thông thường, thuốc sẽ được cân nhắc khi:

• Gan nhiễm mỡ độ 2 và 3: Khi lượng mỡ tích tụ trong gan vượt quá 10% trọng lượng gan (độ 2) hoặc 30% (độ 3), bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc để giảm mỡ gan, bảo vệ tế bào gan và ngăn ngừa tiến triển thành xơ gan.
• Gan nhiễm mỡ kèm các triệu chứng lâm sàng: Nếu gan nhiễm mỡ gây ra các triệu chứng như mệt mỏi, chán ăn, đau tức hạ sườn phải, vàng da, men gan tăng cao… thì việc sử dụng thuốc là cần thiết để kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng.
• Gan nhiễm mỡ kèm các bệnh lý khác: Người bị gan nhiễm mỡ kèm theo các bệnh lý như béo phì, tiểu đường type 2, rối loạn lipid máu… thường được chỉ định dùng thuốc để kiểm soát các bệnh lý nền và giảm nguy cơ tiến triển của gan nhiễm mỡ.
• Gan nhiễm mỡ không đáp ứng với thay đổi lối sống: Nếu sau một thời gian áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh, tập luyện thể dục đều đặn và giảm cân mà tình trạng gan nhiễm mỡ không cải thiện, bác sĩ có thể xem xét sử dụng thuốc để hỗ trợ điều trị.
• Gan nhiễm mỡ có nguy cơ biến chứng cao: Một số trường hợp gan nhiễm mỡ có nguy cơ cao tiến triển thành viêm gan, xơ gan hoặc ung thư gan, bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc để ngăn ngừa biến chứng.

Lưu ý quan trọng khi sử dụng thuốc

Việc tuân thủ các lưu ý dưới đây sẽ giúp quá trình điều trị gan nhiễm mỡ bằng thuốc diễn ra an toàn, hiệu quả và hạn chế tối đa các tác dụng phụ không mong muốn.

• Tuân thủ tuyệt đối chỉ định của bác sĩ, không tự ý thay đổi liều dùng, ngưng thuốc hoặc sử dụng thêm các loại thuốc khác mà không có sự đồng ý của bác sĩ.
• Không tự ý sử dụng thuốc khi chưa có chỉ định. Vì việc này có thể gây ra những tác dụng phụ không mong muốn, thậm chí làm tình trạng bệnh trở nên trầm trọng hơn.
• Người bệnh cần chú ý theo dõi các triệu chứng bất thường như buồn nôn, đau bụng, vàng da, mệt mỏi… và báo ngay cho bác sĩ nếu gặp phải.
• Thông báo đầy đủ về các loại thuốc đang sử dụng để tránh tương tác thuốc.
• Kiểm tra chức năng gan thường xuyên để theo dõi tiến triển của bệnh và hiệu quả của thuốc.
• Không lạm dụng thuốc, vì nó có thể gây hại cho gan và các cơ quan khác trong cơ thể.
• Kết hợp thay đổi lối sống, ví dụ như có chế độ ăn uống lành mạnh, giảm cân nếu thừa cân béo phì, tăng cường vận động và hạn chế rượu bia để hỗ trợ quá trình điều trị và ngăn ngừa bệnh tái phát.
• Chỉ mua thuốc tại các cơ sở uy tín như nhà thuốc, bệnh viện uy tín.

Như vậy đáp án cho câu hỏi gan nhiễm mỡ uống thuốc gì đã được chúng tôi giải đáp ở nội dung trên. Tóm lại, việc lựa chọn thuốc điều trị gan nhiễm mỡ cần được cân nhắc kỹ lưỡng và tuân thủ chỉ định của bác sĩ. Kết hợp thuốc với lối sống lành mạnh là chìa khóa để kiểm soát bệnh hiệu quả. Đừng quên thăm khám sức khỏe định kỳ để theo dõi và phòng ngừa gan nhiễm mỡ.