Gan nhiễm mỡ ở trẻ em là gì?

Gan nhiễm mỡ ở trẻ em còn được gọi là gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD), xảy ra khi có quá nhiều chất béo tích tụ trong gan. Đây là một tình trạng khá phổ biến ở trẻ thừa cân, béo phì và thường liên quan đến chế độ ăn uống không lành mạnh hoặc lối sống ít vận động. 

Gan nhiễm mỡ ở trẻ em có hai dạng chính: Gan nhiễm mỡ đơn thuần, trong đó chỉ có tích tụ mỡ mà chưa gây viêm và viêm gan nhiễm mỡ, khi có thêm tình trạng viêm làm tổn thương tế bào gan.

Triệu chứng thường gặp

Gan nhiễm mỡ ở trẻ em thường không có triệu chứng rõ ràng, khiến việc phát hiện bệnh trở nên khó khăn. Tuy nhiên, một số dấu hiệu có thể giúp phụ huynh nhận biết tình trạng này:

• Đau sườn phải: Trẻ thường bị đau nhẹ ở vùng sườn phải, nhưng do thường mải chơi, trẻ dễ bỏ qua và không thông báo cho bố mẹ.
• Chán ăn, mệt mỏi: Khi bệnh tiến triển nặng, các bé có biểu hiện tình trạng chán ăn, mệt mỏi kéo dài, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.
• Sưng bụng: Trẻ bị gan nhiễm mỡ có thể gặp tình trạng sưng bụng, khó tăng cân hoặc thậm chí giảm cân không rõ lý do.
• Rối loạn tiêu hóa: Một số dấu hiệu liên quan đến hệ tiêu hóa như đầy hơi, khó tiêu cũng có thể xuất hiện.
• Cân nặng vượt mức tiêu chuẩn: Nếu trẻ có cân nặng vượt quá 20% so với tiêu chuẩn, nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ rất cao.

Nguyên nhân bị gan nhiễm mỡ ở trẻ em

Những nguyên nhân chính khiến trẻ em bị gan nhiễm mỡ bao gồm:

• Thừa cân, béo phì: Nếu ăn nhiều thực phẩm chứa đường, chất béo và đồ chiên rán không kiểm soát khiến mỡ tích tụ nhiều hơn ở gan, gây gan nhiễm mỡ.
• Di truyền: Gan nhiễm mỡ ở trẻ em cũng có thể do yếu tố di truyền. Nếu cha mẹ bị gan nhiễm mỡ hoặc béo phì, nguy cơ con cái mắc bệnh sẽ cao hơn.
• Sử dụng thuốc không đúng cách: Việc sử dụng sai thuốc hoặc thực phẩm chức năng có thể gây tổn thương gan, khiến mỡ tồn đọng trong cơ quan này, đặc biệt với những loại thuốc đào thải qua gan.
• Các bệnh lý khác: Một số bệnh lý mạn tính như đái tháo đường, hội chứng thận hư cũng có thể là nguyên nhân gây ra gan nhiễm mỡ ở trẻ em. 

Gan nhiễm mỡ ở trẻ em có nguy hiểm không?

Gan nhiễm mỡ ở trẻ em khá phổ biến hiện nay, tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây hại cho cơ thể. Khi gan bị nhiễm mỡ, chức năng này bị suy giảm, dẫn đến nhiều vấn đề về sức khỏe nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

• Trẻ mắc gan nhiễm mỡ có nguy cơ gặp phải các biến chứng như viêm gan, xơ gan và làm tăng khả năng mắc các bệnh lý gan nghiêm trọng khác trong tương lai. 
• Tình trạng gan nhiễm mỡ dễ gây ra các bệnh như tăng mỡ máu, tiểu đường và hội chứng chuyển hóa – những yếu tố nguy cơ gây ra các bệnh lý tim mạch và đột quỵ sau này.

Phương pháp chẩn đoán

Để chẩn đoán chính xác bệnh lý này, các bác sĩ thường áp dụng một số phương pháp sau:

• Xét nghiệm máu: Phương pháp này giúp kiểm tra chỉ số men gan của trẻ, đồng thời đánh giá tổng quan tình trạng sức khỏe thông qua các chỉ số quan trọng khác.
• Chẩn đoán hình ảnh: Các phương pháp như siêu âm, siêu âm đàn hồi hoặc chụp MRI cho phép quan sát những bất thường ở gan và theo dõi mức độ tích tụ chất béo trong gan.
• Sinh thiết gan: Đây là phương pháp cho phép đánh giá chính xác nhất mức độ tổn thương gan, giúp xác nhận chẩn đoán và đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh.

Cách điều trị gan nhiễm mỡ ở trẻ em

Tìm biện pháp phù hợp để điều trị tình trạng gan nhiễm mỡ ở trẻ em là vấn đề quan trọng giúp ngăn ngừa biến chứng, đảm bảo sức khỏe cho trẻ.

Xây dựng lối sống lành mạnh

Xây dựng lối sống lành mạnh không chỉ ngăn ngừa bệnh về gan mà còn hỗ trợ cải thiện các triệu chứng của bệnh gan nhiễm mỡ:

• Cha mẹ cần xây dựng chế độ ăn uống giàu chất dinh dưỡng, bao gồm protein, vitamin và khoáng chất để hỗ trợ sự phát triển của trẻ. 
• Hạn chế các thực phẩm nhiều chất béo như đồ chiên rán, thức ăn nhanh, mỡ động vật, các loại thức ăn chứa nhiều đường như bánh kẹo, nước ngọt.
• Cha mẹ nên khuyến khích trẻ tham gia các môn thể thao như bơi lội, đạp xe, chạy bộ để duy trì sức khỏe.
• Khám sức khỏe định kỳ là điều cần thiết để theo dõi diễn biến của bệnh và điều chỉnh phương pháp điều trị kịp thời. 

Dùng thuốc Tây y

Trong trường hợp mỡ trong gan quá cao, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng một số loại thuốc Tây y để hỗ trợ điều trị:

• Thuốc hạ lipid máu: Các loại thuốc thuộc nhóm statin và fibrat thường được chỉ định nhằm giảm mỡ trong máu và gan, giúp cải thiện chức năng gan và ngăn ngừa các biến chứng.
• Bổ sung vitamin: Vitamin E và Vitamin C thường được bổ sung để tăng cường sức khỏe gan, ngăn ngừa viêm gan và bảo vệ gan khỏi các tác nhân gây hại.
• Tiêm phòng Vaccine: Nếu trẻ chưa có kháng thể viêm gan B hoặc C, việc tiêm phòng vaccine là điều cần thiết nhằm ngăn ngừa các bệnh gan nhiễm trùng.

Việc sử dụng thuốc Tây y điều trị gan nhiễm mỡ ở trẻ em cần tuân thủ chặt chẽ theo hướng dẫn của bác sĩ, đặc biệt là liều lượng để đảm bảo an toàn và hiệu quả, tránh những biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ.

Gan nhiễm mỡ ở trẻ em tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với sức khỏe nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát và cải thiện nhờ thay đổi lối sống lành mạnh. Một chế độ ăn uống khoa học, kết hợp với thói quen rèn luyện thể thao đều đặn và thăm khám sức khỏe định kỳ sẽ giúp trẻ phát triển khỏe mạnh và phòng ngừa các biến chứng nghiêm trọng.