Viêm khớp cổ chân là gì?

Viêm khớp cổ chân là tình trạng viêm nhiễm xảy ra tại khớp cổ chân, nơi kết nối giữa xương chày, xương mác với xương sên. Tình trạng này gây đau, sưng, cứng khớp, hạn chế khả năng vận động của cổ chân.

Khớp cổ chân được bao bọc bởi màng hoạt dịch, chứa dịch khớp giúp bôi trơn, giảm ma sát khi vận động. Khi bị viêm, màng hoạt dịch sẽ sưng lên, tiết dịch nhiều hơn, gây chèn ép, đau nhức. Sụn khớp cũng có thể bị tổn thương, khiến các đầu xương cọ xát vào nhau, gây đau và biến dạng khớp.

Triệu chứng bệnh viêm khớp cổ chân

Viêm khớp cổ chân thường có những biểu hiện dễ nhận biết sau:

• Đau: Cơn đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội, tăng lên khi vận động, đi lại, đứng lâu, hoặc ấn vào vùng khớp.
• Sưng: Vùng cổ chân bị sưng, nóng, đỏ.
• Cứng khớp: Khớp cổ chân cứng, khó cử động, đặc biệt là vào buổi sáng hoặc sau một thời gian nghỉ ngơi.
• Hạn chế vận động: Khó khăn khi đi lại, chạy nhảy, leo cầu thang, thậm chí không thể đi lại bình thường.
• Tiếng kêu lục khục: Có thể nghe thấy tiếng kêu lục khục khi cử động khớp.
• Biến dạng khớp: Trong trường hợp viêm khớp mãn tính, có thể xuất hiện biến dạng khớp.

Nguyên nhân gây viêm khớp cổ chân

Viêm khớp cổ chân có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó bao gồm:

• Chấn thương: Những chấn thương phổ biến như bong gân, trật khớp hoặc gãy xương là những yếu tố thường gây ra tình trạng viêm ở khớp cổ chân.
• Viêm khớp dạng thấp: Đây là bệnh lý tự miễn, hệ miễn dịch tấn công nhầm vào các mô khỏe mạnh, bao gồm cả khớp cổ chân.
• Bệnh gút: Axit uric tích tụ trong khớp gây viêm, sưng, đau. Khớp cổ chân cũng có thể bị ảnh hưởng bởi bệnh gút.
• Viêm khớp nhiễm trùng: Vi khuẩn xâm nhập vào khớp cổ chân gây viêm nhiễm.
• Thoái hóa khớp: Quá trình lão hóa khiến sụn khớp bị bào mòn, gây đau, viêm.
• Các yếu tố khác: Béo phì, di truyền, vận động quá mức, mang giày dép không phù hợp,... cũng có thể là tác nhân làm tăng nguy cơ viêm khớp cổ chân.

Viêm khớp cổ chân có nguy hiểm không?

Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, viêm khớp cổ chân có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm:

• Hạn chế vận động: Viêm khớp nặng có thể khiến người bệnh mất khả năng vận động, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hàng ngày.
• Biến dạng khớp: Khớp cổ chân bị biến dạng, mất thẩm mỹ.
• Loét da: Sưng viêm kéo dài có thể gây loét da vùng cổ chân.
• Nhiễm trùng huyết: Viêm khớp nhiễm trùng có thể lan rộng, gây nhiễm trùng huyết, đe dọa tính mạng.

Biện pháp chẩn đoán tình trạng bệnh

Để chẩn đoán viêm khớp cổ chân, bác sĩ sẽ dựa vào:

• Khảo sát triệu chứng: Bác sĩ sẽ tiến hành hỏi thăm về các dấu hiệu bệnh, lịch sử sức khỏe và thói quen sinh hoạt của bạn...
• Khám lâm sàng: Quan sát, sờ nắn vùng cổ chân để đánh giá mức độ sưng, đau, kiểm tra phạm vi vận động của khớp.
• Chẩn đoán hình ảnh:
  • Chụp X-quang: Giúp quan sát cấu trúc xương, phát hiện các tổn thương, biến dạng khớp.
  • Chụp MRI: Cung cấp hình ảnh chi tiết về các mô mềm, sụn khớp, dây chằng,...
  • Siêu âm: Đánh giá tình trạng viêm, tràn dịch khớp.
• Xét nghiệm:
  • Xét nghiệm máu: Phát hiện các dấu hiệu viêm nhiễm, bệnh lý tự miễn.
  • Phân tích dịch khớp: Xác định nguyên nhân gây viêm khớp (nhiễm trùng, gút,...).

Lời khuyên dành cho người bị viêm khớp cổ chân

Để phòng ngừa viêm khớp cổ chân, bạn nên:

• Tránh chấn thương: Khởi động kỹ trước khi tập luyện thể thao, mang giày dép phù hợp, cẩn thận khi di chuyển trên địa hình gồ ghề.
• Kiểm soát cân nặng: Béo phì làm tăng áp lực lên khớp cổ chân, tăng nguy cơ viêm khớp.
• Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Việc thêm vào khẩu phần ăn các nguồn canxi, vitamin D, và omega-3 sẽ góp phần làm cho xương và khớp của bạn trở nên khỏe mạnh hơn.
• Thực hiện tập luyện đều đặn: Những hoạt động thể chất nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội hoặc tập yoga không chỉ giúp nâng cao sức mạnh của cơ bắp mà còn duy trì tính linh hoạt cho các khớp.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Bạn nên đi khám bác sĩ ngay khi có những dấu hiệu sau:

• Đau nhức cổ chân kéo dài, không thuyên giảm.
• Sưng, nóng, đỏ vùng cổ chân.
• Hạn chế vận động cổ chân.
• Sốt, ớn lạnh.
• Cổ chân bị biến dạng.

Phương pháp điều trị viêm khớp cổ chân

Điều trị viêm khớp cổ chân cần được thực hiện tùy thuộc vào nguyên nhân cụ thể, mức độ nghiêm trọng của bệnh và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. Có nhiều phương pháp điều trị, từ không dùng thuốc cho đến dùng thuốc và can thiệp phẫu thuật, nhằm mục đích giảm triệu chứng đau, cải thiện khả năng vận động của khớp và ngăn ngừa biến chứng. Dưới đây là các phương pháp điều trị chi tiết:

Điều trị không dùng thuốc

Phương pháp điều trị không dùng thuốc đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ giảm viêm, giảm đau và cải thiện chức năng của khớp cổ chân.

• Nghỉ ngơi: Nghỉ ngơi hợp lý là yếu tố quan trọng giúp giảm tải áp lực lên khớp cổ chân. Người bệnh nên tránh các hoạt động nặng hoặc những hoạt động làm tăng cường độ đau như chạy nhảy, đi bộ lâu. Tuy nhiên, không nên bất động quá lâu vì điều này có thể dẫn đến tình trạng cứng khớp.
• Vật lý trị liệu: Các bài tập nhẹ nhàng như kéo giãn cơ, tăng cường sức mạnh cơ bắp quanh khớp cổ chân và cải thiện độ linh hoạt có thể giúp giảm đau và cải thiện khả năng vận động. Phương pháp này thường được thực hiện dưới sự hướng dẫn của chuyên gia vật lý trị liệu để đảm bảo các động tác thực hiện đúng kỹ thuật.
• Sử dụng băng nẹp, giày hỗ trợ: Băng nẹp hoặc giày chuyên dụng có thể giúp hỗ trợ và bảo vệ khớp cổ chân, giảm áp lực lên khớp và giúp bệnh nhân duy trì thăng bằng khi đi lại.
• Chườm lạnh hoặc chườm ấm: Chườm lạnh có thể giúp giảm sưng và đau trong giai đoạn viêm cấp. Chườm ấm, ngược lại, giúp giảm đau và làm giãn các cơ xung quanh khớp, hỗ trợ lưu thông máu tốt hơn.

Điều trị bằng thuốc

Sử dụng thuốc là phương pháp điều trị phổ biến giúp kiểm soát triệu chứng và ngăn ngừa viêm nặng thêm. Tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng, bác sĩ sẽ kê đơn các loại thuốc khác nhau.

• Thuốc giảm đau không steroid (NSAIDs): Đây là nhóm thuốc được sử dụng phổ biến để giảm đau và viêm. Một số loại NSAIDs như ibuprofen, naproxen có thể được sử dụng ngắn hạn để làm giảm triệu chứng viêm khớp cổ chân.
• Thuốc giảm đau đơn giản: Trong trường hợp viêm khớp nhẹ, bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc giảm đau thông thường như paracetamol để giảm đau mà không gây tác dụng phụ nghiêm trọng.
• Corticosteroid: Đối với các trường hợp viêm khớp nặng, không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác, corticosteroid có thể được tiêm trực tiếp vào khớp để giảm viêm. Tuy nhiên, việc sử dụng corticosteroid cần thận trọng do nguy cơ tác dụng phụ nếu dùng lâu dài.
• Thuốc chống viêm khớp dạng thấp (DMARDs): Trong trường hợp viêm khớp do bệnh tự miễn như viêm khớp dạng thấp, các thuốc DMARDs như methotrexate có thể được sử dụng để điều chỉnh hệ miễn dịch và ngăn ngừa tổn thương khớp.
• Thuốc sinh học (biologics): Đây là nhóm thuốc mới được sử dụng trong điều trị viêm khớp tự miễn, tác động lên các yếu tố miễn dịch gây viêm. Thuốc sinh học có thể mang lại hiệu quả cao đối với những bệnh nhân không đáp ứng tốt với các phương pháp điều trị truyền thống.

Can thiệp phẫu thuật

Trong các trường hợp viêm khớp cổ chân nặng, khi các phương pháp điều trị bảo tồn không còn hiệu quả, can thiệp phẫu thuật có thể được xem xét. Một số phương pháp phẫu thuật phổ biến bao gồm:

• Nội soi khớp: Đây là phương pháp xâm lấn tối thiểu, trong đó bác sĩ sẽ sử dụng một thiết bị nội soi để quan sát và làm sạch khớp, loại bỏ các mảnh vụn xương hoặc sụn bị tổn thương. Phương pháp này giúp giảm viêm và cải thiện chức năng khớp mà không gây tổn thương lớn đến mô xung quanh.
• Cố định khớp (arthrodesis): Trong trường hợp khớp cổ chân bị tổn thương nặng và không còn khả năng hồi phục, bác sĩ có thể đề xuất phẫu thuật cố định khớp. Phương pháp này bao gồm việc gắn chặt các đầu xương lại với nhau, ngăn chặn sự di chuyển của khớp để giảm đau.
• Thay khớp cổ chân (arthroplasty): Đây là phương pháp thay khớp cổ chân bằng khớp nhân tạo. Phẫu thuật thay khớp cổ chân thường được áp dụng cho những bệnh nhân bị thoái hóa khớp nặng, giúp khôi phục khả năng vận động và giảm đau hiệu quả.

Viêm khớp cổ chân là bệnh lý phổ biến, ảnh hưởng đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, với chẩn đoán và điều trị kịp thời, đúng cách, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát bệnh, phục hồi chức năng vận động và tận hưởng cuộc sống trọn vẹn.