Mất ngủ vào sáng sớm nguyên nhân do đâu?

Mất ngủ vào sáng sớm, hay thức dậy sớm hơn mong muốn và không thể ngủ lại, là tình trạng phổ biến ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ của nhiều người. Vậy nguyên nhân từ đâu mà chúng ta lại rơi vào tình trạng này?

Căng thẳng và lo âu

Một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến mất ngủ vào sáng sớm là căng thẳng. Cơ thể thường phản ứng với căng thẳng bằng cách tăng cường hormone cortisol, gây kích thích và làm gián đoạn chu kỳ giấc ngủ tự nhiên. Nếu tâm trí bạn vẫn hoạt động mạnh vào ban đêm, việc thức giấc sớm là điều dễ hiểu.

Rối loạn nhịp sinh học

Nhịp sinh học là đồng hồ bên trong cơ thể, điều chỉnh thời gian chúng ta thức và ngủ. Khi bị rối loạn nhịp sinh học, thường do lối sống không điều độ, thói quen ngủ không ổn định hoặc thậm chí là do công việc thay đổi liên tục, cơ thể không điều chỉnh được thời gian thức giấc, gây ra hiện tượng tỉnh giấc vào sáng sớm.

Tuổi tác và thay đổi hormone

Người cao tuổi hoặc phụ nữ trải qua giai đoạn tiền mãn kinh dễ gặp tình trạng mất ngủ vào sáng sớm. Khi cơ thể già đi, sự sản sinh melatonin giảm dần, gây khó khăn cho việc duy trì giấc ngủ sâu. Đồng thời, những thay đổi về hormone cũng ảnh hưởng lớn đến giấc ngủ.

Các yếu tố môi trường

Yếu tố như ánh sáng, nhiệt độ, tiếng ồn vào buổi sáng sớm đều có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến giấc ngủ. Nếu phòng ngủ không được điều chỉnh để hạn chế ánh sáng tự nhiên hoặc tiếng ồn từ môi trường xung quanh, giấc ngủ sẽ dễ bị gián đoạn.

Mất ngủ lúc gần sáng có sao không?

Mất ngủ sáng sớm, dù chỉ thỉnh thoảng xảy ra, cũng có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực đến sức khỏe thể chất và tinh thần:

• Mệt mỏi, uể oải: Thức dậy sớm và không ngủ lại được khiến cơ thể không được nghỉ ngơi đầy đủ, dẫn đến cảm giác mệt mỏi, uể oải kéo dài suốt cả ngày.
• Giảm khả năng tập trung: Thiếu ngủ ảnh hưởng đến khả năng tập trung, ghi nhớ, tư duy và xử lý thông tin, làm giảm hiệu quả học tập và làm việc.
• Tăng nguy cơ mắc các bệnh lý: Mất ngủ mãn tính làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, tiểu đường, béo phì, trầm cảm...
• Suy giảm chất lượng cuộc sống: Mất ngủ ảnh hưởng đến tâm trạng, gây cáu gắt, dễ nổi nóng, làm giảm chất lượng cuộc sống và các mối quan hệ xã hội.

Biện pháp chẩn đoán tình trạng mất ngủ vào sáng sớm

Để chẩn đoán mất ngủ sáng sớm, bác sĩ sẽ dựa trên:

• Hỏi bệnh: Bác sĩ sẽ hỏi về thời gian, tần suất xuất hiện tình trạng mất ngủ, các triệu chứng kèm theo, thói quen sinh hoạt, tiền sử bệnh...
• Nhật ký giấc ngủ: Ghi chép lại thời gian đi ngủ, thời gian thức dậy, số lần thức giấc trong đêm... giúp bác sĩ đánh giá chính xác tình trạng mất ngủ.
• Các xét nghiệm cần thiết: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định thêm các xét nghiệm để loại trừ các bệnh lý tiềm ẩn gây mất ngủ.

Khi nào cần gặp bác sĩ

Mất ngủ vào sáng sớm có thể là biểu hiện của các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Hãy gặp bác sĩ nếu bạn gặp một trong những tình trạng sau:

• Mất ngủ kéo dài hơn hai tuần mà không có dấu hiệu cải thiện.
• Cảm thấy mệt mỏi nghiêm trọng, ảnh hưởng đến công việc và các hoạt động thường ngày.
• Triệu chứng lo âu hoặc trầm cảm xuất hiện hoặc trở nên nặng nề hơn.
• Đau đớn hoặc các triệu chứng bất thường khác khi thức dậy.

Làm thế nào để không thức dậy quá sớm vào buổi sáng?

Để hạn chế tình trạng mất ngủ vào sáng sớm, bạn có thể áp dụng một số biện pháp giúp giấc ngủ được sâu hơn và tránh bị thức dậy sớm.

• Điều chỉnh không gian phòng ngủ: Giữ phòng ngủ yên tĩnh, tối và có nhiệt độ thoải mái giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ. Có thể sử dụng rèm tối màu để hạn chế ánh sáng vào sáng sớm, hoặc sử dụng máy tạo tiếng ồn trắng để giảm thiểu tiếng ồn bên ngoài.
• Duy trì thói quen giấc ngủ ổn định: Thức dậy và đi ngủ cùng một thời gian mỗi ngày giúp cơ thể hình thành nhịp sinh học ổn định, giúp bạn dễ dàng đi vào giấc ngủ sâu và ít bị thức dậy sớm.
• Tránh caffeine và các chất kích thích: Hạn chế caffeine, đặc biệt là vào buổi chiều tối, để tránh gây ra tình trạng khó ngủ và dễ thức dậy sớm. Thay vào đó, có thể uống các loại trà thảo dược nhẹ như trà hoa cúc hoặc nước ấm trước khi đi ngủ.
• Thư giãn trước khi ngủ: Các hoạt động thư giãn như thiền, yoga, hoặc đọc sách có thể giúp giảm căng thẳng và giúp cơ thể chuẩn bị tốt hơn cho giấc ngủ.
• Sử dụng kỹ thuật hít thở sâu: Kỹ thuật hít thở sâu có thể giúp giảm lo âu và hỗ trợ bạn dễ dàng quay trở lại giấc ngủ khi bị thức dậy vào sáng sớm. Hãy tập trung vào việc hít vào sâu và thở ra chậm rãi, tạo điều kiện cho cơ thể thư giãn.

Can thiệp Tây y

• Điều trị các bệnh lý nền: Nếu mất ngủ do các bệnh lý tiềm ẩn, cần điều trị dứt điểm các bệnh này.
• Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn thuốc ngủ để hỗ trợ điều trị mất ngủ.

Mất ngủ vào sáng sớm không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn gây nhiều bất tiện trong cuộc sống hàng ngày. Hiểu rõ nguyên nhân, áp dụng các biện pháp hỗ trợ giấc ngủ và tìm đến sự tư vấn từ bác sĩ khi cần thiết là những bước quan trọng để duy trì giấc ngủ chất lượng.