Mất ngủ kéo dài là một loại rối loạn giấc ngủ phổ biến nhưng không kém phần nghiêm trọng, đang ngày càng trở thành vấn đề đáng lo ngại đối với sức khỏe cộng đồng. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ bệnh lý nghiêm trọng. Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về mất ngủ kéo dài, từ định nghĩa, nguyên nhân, triệu chứng đến các biến chứng và hướng tiếp cận điều trị hiện đại.

Mất ngủ kéo dài là gì?

Theo Hiệp hội Nghiên cứu Giấc ngủ Hoa Kỳ (AASM), mất ngủ kéo dài, hay còn được gọi là mất ngủ mạn tính, được định nghĩa là tình trạng khó khăn trong việc khởi đầu giấc ngủ, duy trì giấc ngủ hoặc cả hai, xảy ra ít nhất 3 đêm mỗi tuần và kéo dài hơn 3 tháng.

mất ngủ kéo dài

Mất ngủ kéo dài là tình trạng thời gian dài gặp khó khăn trong việc khởi đầu và duy trì giấc ngủ

Mất ngủ kéo dài có thể được phân loại dựa trên nguyên nhân gây bệnh:

  • Mất ngủ nguyên phát: Không liên quan đến bất kỳ bệnh lý hoặc tình trạng sức khỏe tâm thần nào khác.
  • Mất ngủ thứ phát: Xảy ra do hậu quả của một bệnh lý tiềm ẩn (ví dụ: đau mãn tính, trào ngược dạ dày thực quản,...) hoặc có thể nguyên nhân đến từ việc sử dụng một số loại thuốc.
  • Mất ngủ hỗn hợp: Kết hợp cả hai yếu tố nguyên phát và thứ phát.

Triệu chứng của bệnh

Mất ngủ kéo dài không chỉ đơn giản là cảm giác mệt mỏi sau một đêm trằn trọc. Bệnh nhân thường gặp phải một hoặc nhiều triệu chứng sau:

  • Khó đi vào giấc ngủ: Dù đã lên giường và cố gắng thư giãn nhưng vẫn khó chìm vào giấc ngủ.
  • Thức giấc nhiều lần trong đêm: Giấc ngủ bị gián đoạn bởi các lần tỉnh giấc giữa đêm, khó ngủ lại.
  • Dậy sớm và không thể ngủ lại: Thức dậy sớm hơn mong muốn và không thể ngủ lại được.
  • Mệt mỏi, uể oải ban ngày: Cảm giác mệt mỏi, buồn ngủ dai dẳng, khó tập trung và giảm năng suất làm việc.
  • Rối loạn tâm lý: Lo âu, cáu gắt, dễ bị kích động, suy giảm trí nhớ và khả năng tập trung.

Nguyên nhân bệnh

Mất ngủ kéo dài không chỉ đơn thuần là vấn đề của tuổi tác mà còn chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm:

  • Yếu tố sinh học: Di truyền, thay đổi nội tiết tố (phụ nữ tiền mãn kinh), lão hóa, ...
  • Yếu tố tâm lý: Stress, lo âu, trầm cảm, rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD).
  • Lối sống: Lạm dụng chất kích thích (caffein, nicotine, rượu), thói quen ngủ không đều đặn, sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ.
  • Môi trường: Môi trường ngủ không thoải mái (ồn ào, ánh sáng, nhiệt độ không phù hợp).
  • Bệnh lý: Các bệnh mạn tính như đau mãn tính, bệnh tim mạch, hô hấp, nội tiết, thần kinh,...
  • Thuốc: Một số loại thuốc như thuốc chống trầm cảm, corticosteroid, thuốc chẹn beta,...

Biến chứng xảy ra khi bị mất ngủ kéo dài

Mất ngủ kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống mà còn gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe thể chất và tinh thần:

  • Tăng nguy cơ bệnh lý: Tim mạch (tăng huyết áp, đột quỵ), chuyển hóa (tiểu đường, béo phì), tâm thần (trầm cảm, lo âu),...
  • Suy giảm chức năng nhận thức: Giảm trí nhớ, khả năng tập trung, phán đoán và giải quyết vấn đề.
  • Giảm chất lượng cuộc sống: Mệt mỏi, kém năng động, giảm hiệu suất làm việc, khó duy trì các mối quan hệ xã hội.
  • Tai nạn giao thông và lao động: Do buồn ngủ, mất tập trung.

biến chứng mất ngủ kéo dài

Mất ngủ kéo dào có thể khiến cho bạn mệt mỏi và giảm hiệu suất làm việc

Chẩn đoán bệnh

Việc chẩn đoán mất ngủ kéo dài thường dựa trên:

  • Tiền sử bệnh: Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng, thời gian xuất hiện, tần suất và mức độ ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày.
  • Nhật ký giấc ngủ: Bệnh nhân được yêu cầu ghi chép về thời gian đi ngủ, thức dậy, số lần thức giấc trong đêm và cảm giác sau khi ngủ dậy.
  • Đánh giá tâm lý: Các bài kiểm tra tâm lý giúp đánh giá mức độ lo âu, trầm cảm hoặc các rối loạn tâm lý khác có thể liên quan đến mất ngủ.
  • Đánh giá bằng thang điểm: Thang điểm Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI) là một công cụ được sử dụng rộng rãi để đánh giá chất lượng giấc ngủ và mức độ mất ngủ.
  • Xét nghiệm cần thiết: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định các xét nghiệm như đo điện não đồ, đo đa ký giấc ngủ để đánh giá chi tiết hơn về giấc ngủ và phát hiện các rối loạn tiềm ẩn.

Phòng ngừa bệnh

Phòng bệnh hơn chữa bệnh luôn là nguyên tắc vàng trong y học. Để ngăn ngừa mất ngủ kéo dài, chúng ta có thể áp dụng những biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả sau:

  • Xây dựng lịch ngủ khoa học: Đi ngủ và thức dậy vào cùng một thời điểm mỗi ngày, ngay cả cuối tuần, giúp điều hòa nhịp sinh học của cơ thể, tạo thói quen ngủ tự nhiên.
  • Tạo không gian ngủ thoải mái: Phòng ngủ tối, yên tĩnh, mát mẻ là môi trường lý tưởng cho giấc ngủ ngon. Sử dụng rèm cửa chắn sáng, máy tạo tiếng ồn trắng hoặc nút bịt tai để giảm thiểu tác động từ bên ngoài.
  • Chế độ ăn uống lành mạnh: Hạn chế caffeine, nicotine và rượu trước khi đi ngủ. Trước khi đi ngủ, tránh để bụng trong tình trạng quá no hoặc quá đói.
  • Hoạt động thể chất đều đặn: Tập thể dục thường xuyên giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ. Tuy nhiên, nên tránh tập luyện quá sức gần giờ đi ngủ.
  • Quản lý căng thẳng: Áp dụng các kỹ thuật thư giãn như yoga, thiền định hoặc hít thở sâu để giảm căng thẳng và lo âu, tạo tâm lý thoải mái trước khi ngủ.
  • Hạn chế sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ: Nguyên nhân gây nên tình trạng ức chế sản xuất melatonin, một hormone quan trọng giúp điều hòa giấc ngủ có thể đến từ các tác nhân như ánh sáng xanh từ màn hình điện thoại, máy tính bảng, tivi... 

Khi nào cần gặp bác sĩ

Nếu bạn gặp phải những dấu hiệu sau, đừng chần chừ mà hãy tìm đến bác sĩ chuyên khoa:

  • Mất ngủ kéo dài hơn 3 tháng: Nếu tình trạng mất ngủ kéo dài và không cải thiện sau khi áp dụng các biện pháp tự chăm sóc.
  • Mất ngủ ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống: Gây mệt mỏi, buồn ngủ ban ngày, giảm năng suất làm việc, ảnh hưởng đến các mối quan hệ xã hội.
  • Mất ngủ kèm theo các triệu chứng bất thường khác: Như đau ngực, khó thở, tim đập nhanh, lo âu, trầm cảm,...

Bác sĩ chuyên khoa sẽ giúp bạn xác định chính xác nguyên nhân gây mất ngủ và xây dựng phác đồ điều trị phù hợp. Đừng để mất ngủ kéo dài làm ảnh hưởng đến cuộc sống của bạn, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ kịp thời.

Điều trị tại nhà

1. Xây dựng giấc ngủ khoa học:

  • Giữ giờ giấc ngủ đều đặn: Cố gắng đi ngủ và thức dậy vào cùng một thời điểm mỗi ngày, kể cả ngày nghỉ. Điều này giúp điều chỉnh đồng hồ sinh học của cơ thể, tạo thói quen ngủ tự nhiên.
  • Tối ưu hóa môi trường ngủ: Phòng ngủ cần được thiết kế sao cho yên tĩnh, thoáng mát, hạn chế ánh sáng và tiếng ồn. Việc sử dụng rèm cửa chắn sáng, nút bịt tai hoặc máy tạo tiếng ồn trắng có thể hữu ích.
  • Hạn chế chất kích thích: Caffeine, nicotine và rượu đều có thể gây cản trở giấc ngủ. Quý vị nên hạn chế sử dụng các chất này, đặc biệt là vào buổi tối.
  • Chú trọng chế độ dinh dưỡng: Tránh ăn quá no hoặc để bụng quá đói trước khi đi ngủ bạn có thể ăn một bữa ăn nhẹ giàu tryptophan (như sữa ấm, chuối,...) 
  • Tập luyện thể dục đều đặn: Vận động thường xuyên giúp nâng cao sức khỏe tổng thể và cải thiện chất lượng giấc ngủ. Tuy nhiên, nên tránh tập luyện quá sức gần giờ đi ngủ.
  • Hạn chế ngủ trưa: Nếu bạn phải ngủ trưa, hãy ngủ không quá 30 phút và tránh ngủ trưa quá muộn trong ngày.

điều trị mất ngủ kéo dài tại nhà

Vận động thường xuyên giúp nâng cao sức khỏe tổng thể và cải thiện chất lượng giấc ngủ

2. Bổ sung thực phẩm dinh dưỡng

  1. Chuối:

Chuối giàu tryptophan, một loại axit amin giúp cơ thể sản xuất serotonin và melatonin – hai hormone quan trọng trong việc điều hòa giấc ngủ. Ngoài ra, chuối còn cung cấp kali và magie, giúp thư giãn cơ bắp và giảm căng thẳng, tạo điều kiện cho giấc ngủ đến dễ dàng hơn.

  • Công thức chế biến:
    • Chuối chín tươi: Ăn trực tiếp 1-2 quả chuối chín khoảng 1 giờ trước khi đi ngủ.
    • Sinh tố chuối: Kết hợp chuối với sữa chua, sữa tươi hoặc các loại trái cây khác để tạo thành món sinh tố thơm ngon, bổ dưỡng.
  1. Yến mạch:

Yến mạch chứa nhiều melatonin, hormone tự nhiên giúp điều chỉnh chu kỳ giấc ngủ. Bên cạnh đó, yến mạch còn giàu carbohydrate phức hợp, giúp tăng cường sản xuất serotonin, mang lại cảm giác thư giãn và dễ chịu.

  • Công thức chế biến:
    • Cháo yến mạch: Nấu yến mạch với nước hoặc sữa, có thể thêm trái cây, các loại hạt hoặc mật ong để tăng thêm hương vị.
    • Bánh yến mạch: Trộn yến mạch với trứng, sữa, bột nở và các nguyên liệu khác để làm bánh nướng thơm ngon.

yến mạch hỗ trợ ngủ ngon

Yến mạch chứa nhiều melatonin, hormone tự nhiên giúp điều chỉnh chu kỳ giấc ngủ

  1. Hạnh nhân:

Hạnh nhân là nguồn cung cấp dồi dào magie, một khoáng chất quan trọng giúp thư giãn cơ bắp và thần kinh, giảm căng thẳng và lo âu. Magie cũng giúp điều hòa melatonin, hỗ trợ quá trình đi vào giấc ngủ và duy trì giấc ngủ sâu.

  • Công thức chế biến:
    • Ăn trực tiếp: Ăn một nắm nhỏ hạnh nhân (khoảng 10-15 hạt) trước khi đi ngủ.
    • Sữa hạnh nhân: Ngâm hạnh nhân qua đêm, xay nhuyễn với nước và lọc lấy phần sữa. Sữa hạnh nhân có thể uống trực tiếp hoặc thêm vào các món ăn, thức uống khác.

Điều trị thuốc Tây y

Mục tiêu của điều trị bằng Tây y là cải thiện chất lượng giấc ngủ, giảm thiểu triệu chứng mất ngủ và đồng thời đảm bảo an toàn cho người bệnh. Dưới đây là một số nhóm thuốc thường được chỉ định:

Thuốc ngủ không benzodiazepine (thuốc Z)

Zolpidem

Thuốc này có tác dụng khởi phát giấc ngủ nhanh và kéo dài thời gian ngủ. Tuy nhiên, cần thận trọng với các tác dụng phụ như buồn ngủ ban ngày, chóng mặt, nhức đầu và nguy cơ lệ thuộc thuốc.

Liều dùng khuyến cáo: 5-10mg trước khi đi ngủ, không vượt quá 10mg/ngày.

Lưu ý:

  • Không nên sử dụng liên tục quá 4 tuần.
  • Thận trọng khi sử dụng cho người cao tuổi, bệnh nhân suy giảm chức năng gan hoặc thận.
  • Có thể gây ra các tác dụng phụ như buồn ngủ ban ngày, chóng mặt, nhức đầu.

Zopiclone

Tương tự như Zolpidem, Zopiclone giúp cải thiện giấc ngủ nhưng cũng có thể gây ra các tác dụng phụ như vị đắng miệng, khô miệng, buồn nôn và lệ thuộc thuốc.

Liều dùng khuyến cáo: 7.5mg trước khi đi ngủ, không vượt quá 7.5mg/ngày.

Lưu ý:

  • Không nên sử dụng liên tục quá 4 tuần.
  • Thận trọng khi sử dụng cho người cao tuổi, bệnh nhân suy giảm chức năng gan hoặc thận.
  • Có thể gây ra các tác dụng phụ như vị đắng miệng, khô miệng, buồn nôn.

điều trị mất ngủ kéo dài bằng Tây y

Zopiclone giúp cải thiện giấc ngủ nhưng cũng có thể gây ra các tác dụng phụ khác

Zaleplon

Thuốc này có thời gian tác dụng ngắn, thường được chỉ định cho những người khó đi vào giấc ngủ nhưng không gặp khó khăn trong việc duy trì giấc ngủ.

Liều dùng khuyến cáo: 5-10mg trước khi đi ngủ, không vượt quá 10mg/ngày.

Lưu ý:

  • Thận trọng khi sử dụng cho người cao tuổi, bệnh nhân suy giảm chức năng gan hoặc thận.
  • Có thể gây ra các tác dụng phụ như buồn ngủ ban ngày, chóng mặt.

Thuốc ngủ Benzodiazepine

Temazepam

Thuốc này giúp giảm thời gian đi vào giấc ngủ và tăng thời gian ngủ tổng thể. Tuy nhiên, có thể gây ra các tác dụng phụ như buồn ngủ ban ngày, chóng mặt, suy giảm nhận thức và lệ thuộc thuốc.

Liều dùng khuyến cáo: 15-30mg trước khi đi ngủ, không vượt quá 30mg/ngày.

Lưu ý:

  • Không nên sử dụng liên tục quá 4 tuần do nguy cơ lệ thuộc thuốc.
  • Thận trọng khi sử dụng cho người cao tuổi, bệnh nhân suy giảm chức năng gan hoặc thận.
  • Có thể gây ra các tác dụng phụ như buồn ngủ ban ngày, chóng mặt, suy giảm nhận thức.

Lorazepam, Diazepam 

Thuốc Benzodiazepine có tác dụng an thần và giảm lo âu, giúp người bệnh thư giãn và dễ dàng đi vào giấc ngủ. Tuy nhiên, cần thận trọng với nguy cơ lệ thuộc thuốc và các tác dụng phụ như suy giảm nhận thức, ảnh hưởng đến trí nhớ và khả năng tập trung.

Liều dùng: 0.5-2mg trước khi đi ngủ, tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ.

Lưu ý:

  • Nguy cơ lệ thuộc thuốc cao, không nên sử dụng quá 4 tuần.
  • Thận trọng khi sử dụng cho người cao tuổi, bệnh nhân suy giảm chức năng gan hoặc thận.
  • Có thể gây ra các tác dụng phụ như suy giảm nhận thức, ảnh hưởng đến trí nhớ và khả năng tập trung.

Thuốc chống trầm cảm có tác dụng an thần

Trazodone

Ban đầu được sử dụng để điều trị trầm cảm, nhưng cũng có tác dụng an thần nhẹ và cải thiện giấc ngủ.

Liều dùng: 50-100mg trước khi đi ngủ, tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ.

Lưu ý: Có thể gây hạ huyết áp thế đứng, chóng mặt.

Doxepin 

Thuốc chống trầm cảm ba vòng, có tác dụng an thần và giúp cải thiện giấc ngủ ở liều thấp.

Liều dùng: 3-6mg trước khi đi ngủ, tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ.

Lưu ý: Có thể gây buồn ngủ ban ngày, khô miệng.

Thuốc kháng histamin

Hydroxyzine

Thuốc kháng histamin có tác dụng an thần nhẹ và giúp cải thiện giấc ngủ. Tuy nhiên, có thể gây ra các tác dụng phụ như khô miệng, táo bón và nhìn mờ.

Liều dùng: 25-100mg trước khi đi ngủ, tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ.

Lưu ý: Có thể gây buồn ngủ ban ngày, khô miệng, táo bón.

Doxylamine 

Tương tự như Hydroxyzine, Doxylamine cũng có tác dụng an thần và cải thiện giấc ngủ.

Liều dùng: 25mg trước khi đi ngủ, không vượt quá 25mg/ngày.

Lưu ý: Có thể gây buồn ngủ ban ngày, khô miệng.

Thuốc điều hòa melatonin

Melatonin

Hormone nội sinh này đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa chu kỳ thức - ngủ. Bổ sung melatonin có thể giúp cải thiện giấc ngủ ở những người có rối loạn nhịp sinh học.

Liều dùng: 0.5-5mg trước khi đi ngủ, tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ.

Lưu ý: Không nên sử dụng cho phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú.

Lưu ý chung:

  • Việc lựa chọn và sử dụng thuốc điều trị mất ngủ cần được thực hiện dưới sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ chuyên khoa.
  • Tự ý sử dụng thuốc hoặc thay đổi liều lượng có thể gây ra những tác dụng phụ không mong muốn và ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị.
  • Bệnh nhân cần thông báo cho bác sĩ về tất cả các loại thuốc đang sử dụng, bao gồm cả thuốc kê đơn và thuốc không kê đơn, để tránh tương tác thuốc và các biến chứng có thể xảy ra.

Điều trị bằng thuốc Đông Y

Điều trị mất ngủ kéo dài bằng thuốc Đông y là một phương pháp được nhiều người lựa chọn nhờ tính an toàn, lành tính và hiệu quả lâu dài. Với nguồn gốc từ thiên nhiên, các bài thuốc Đông y không chỉ giúp cải thiện giấc ngủ mà còn hỗ trợ cân bằng sức khỏe tổng thể.

điều trị mất ngủ kéo dài bằng thuốc Đông Y

Thuốc Đông y không chỉ giúp cải thiện giấc ngủ mà còn hỗ trợ cân bằng sức khỏe tổng thể

1. Quy tỳ thang

Bài thuốc này giúp bồi bổ khí huyết, kiện tỳ vị, tăng cường chức năng của hệ thần kinh trung ương, giúp dễ đi vào giấc ngủ và ngủ sâu hơn.

  • Thành phần:
    • Bạch truật (12g): Chứa atractylenolide III giúp an thần, giảm lo âu.
    • Đảng sâm (12g): Chứa saponin giúp cải thiện tuần hoàn máu, tăng cường miễn dịch.
    • Phục thần (12g): Chứa pachymic acid giúp an thần, giảm căng thẳng.
    • Long nhãn (12g): Chứa polysaccharide giúp tăng cường sức đề kháng, giảm mệt mỏi.
    • Hoàng kỳ (12g): Chứa astragaloside IV giúp tăng cường hệ miễn dịch, giảm stress.
    • Viễn chí (8g): Chứa flavonoid giúp cải thiện tuần hoàn não, giảm lo âu.
    • Mộc hương (4g): Chứa costunolide giúp giảm đau, an thần.
    • Cam thảo (4g): Chứa glycyrrhizin giúp giảm viêm, dịu thần kinh.
    • Đại táo (3 quả): Chứa betulinic acid giúp tăng cường hệ miễn dịch, giảm stress.
    • Gừng tươi (3 lát): Chứa gingerol giúp giảm viêm, cải thiện tuần hoàn máu.

2. An thần thang

An thần thang giúp tư âm dưỡng huyết, thanh nhiệt, giải độc gan, an thần kinh, giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ.

  • Thành phần:
    • Sinh địa (16g): Chứa iridoid glycosides giúp an thần, giảm căng thẳng.
    • Đan sâm (12g): Chứa tanshinone IIA giúp cải thiện tuần hoàn máu, giảm viêm.
    • Viễn chí (12g): Chứa flavonoid giúp cải thiện tuần hoàn não, giảm lo âu.
    • Bạch thược (12g): Chứa paeoniflorin giúp giảm đau, an thần.
    • Toan táo nhân (12g): Chứa saponin giúp an thần, giảm căng thẳng.
    • Mạch môn (12g): Chứa steroidal saponins giúp cải thiện chức năng tim mạch.
    • Bá tử nhân (10g): Chứa arginine giúp giảm căng thẳng, cải thiện giấc ngủ.
    • Cam thảo (6g): Chứa glycyrrhizin giúp giảm viêm, dịu thần kinh.

3. Thiên vương bổ tâm đan

Bài thuốc này giúp tư âm dưỡng huyết, bổ tâm khí, an thần định chí, giúp cải thiện tình trạng hồi hộp, lo âu, khó ngủ.

  • Thành phần:
    • Thiên môn đông (12g): Chứa saponin giúp giảm căng thẳng, mệt mỏi.
    • Mạch môn đông (12g): Chứa saponin giúp giảm căng thẳng, mệt mỏi.
    • Sinh địa (12g): Chứa iridoid glycosides giúp an thần, giảm căng thẳng.
    • Đan sâm (8g): Chứa tanshinone IIA giúp cải thiện tuần hoàn máu, giảm viêm.
    • Huyền sâm (8g): Chứa baicalin giúp thanh nhiệt, giải độc.
    • Bách tử nhân (8g): Chứa arginine giúp giảm căng thẳng, cải thiện giấc ngủ.
    • Toan táo nhân (8g): Chứa saponin giúp an thần, giảm căng thẳng.
    • Viễn chí (8g): Chứa flavonoid giúp cải thiện tuần hoàn não, giảm lo âu.
    • Nhân sâm (6g): Chứa ginsenoside giúp tăng cường sức đề kháng, cải thiện chức năng não bộ.
    • Ngũ vị tử (6g): Chứa lignans giúp an thần, cải thiện giấc ngủ.

4. Tâm bì an thần hoàn

Bài thuốc Tâm bì an thần hoàn có tác dụng bổ tâm tỳ, dưỡng huyết an thần, giúp cải thiện tình trạng suy nhược thần kinh, suy nghĩ nhiều, hay quên, hồi hộp dẫn đến mất ngủ.

  • Thành phần:
    • Đảng sâm (12g): Có tác dụng tăng cường miễn dịch.
    • Phục thần (12g): Chứa pachymic acid giúp an thần, giảm căng thẳng.
    • Hoàng kỳ (12g): Chứa astragaloside IV giúp tăng cường hệ miễn dịch, giảm stress.
    • Viễn chí (12g): Chứa flavonoid giúp cải thiện tuần hoàn não, giảm lo âu.
    • Toan táo nhân (10g): Chứa saponin giúp an thần, giảm căng thẳng.
    • Bá tử nhân (10g): Chứa arginine giúp giảm căng thẳng, cải thiện giấc ngủ.
    • Mộc hương (6g): Chứa costunolide giúp giảm đau, an thần.
    • Cam thảo (6g): Chứa glycyrrhizin giúp giảm viêm, dịu thần kinh.

5. Suất tỳ hoàn

Suất tỳ hoàn có tác dụng dưỡng tâm an thần, giải uất, điều hòa gan, giúp cải thiện tình trạng mất ngủ do stress, căng thẳng.

  • Thành phần:
    • Toan táo nhân (12g): Chứa saponin giúp an thần, giảm căng thẳng.
    • Xuyên khung (8g): Chứa ligustilide giúp não.
    • Bạch thược (8g): Chứa paeoniflorin giúp giảm đau, an thần.
    • Tri mẫu (6g): Chứa mangiferin giúp thanh nhiệt, giải độc.
    • Cam thảo (6g): Chứa glycyrrhizin giúp giảm viêm, dịu thần kinh.
    • Phục linh (10g): Chứa pachymaran giúp tăng cường hệ miễn dịch, giảm stress.

Lưu ý quan trọng:

  • Các bài thuốc được cung cấp ở trên chỉ mang tính chất tham khảo cho người đọc. Việc lựa chọn và sử dụng bài thuốc cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn của thầy thuốc Đông y có chuyên môn.
  • Tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của mỗi người, thầy thuốc sẽ gia giảm liều lượng và kết hợp các vị thuốc khác nhau để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất.
  • Bên cạnh việc sử dụng thuốc Đông y, việc thay đổi lối sống, thư giãn tinh thần và xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện mất ngủ kéo dài.

Hỗ trợ điều trị mất ngủ kéo dài bằng huyệt đạo

Bên cạnh việc sử dụng thảo dược, y học cổ truyền còn có một phương pháp khác hỗ trợ điều trị mất ngủ kéo dài hiệu quả, đó là bấm huyệt. Việc bấm huyệt sẽ tác động vào các huyệt đạo trên cơ thể, giúp điều hòa khí huyết, cân bằng âm dương, từ đó cải thiện giấc ngủ và giảm căng thẳng.

  1. Huyệt An Miên (Anmian):

Huyệt này có tác dụng an thần, trấn tĩnh, giúp thư giãn tinh thần, giảm căng thẳng và lo âu, từ đó cải thiện chất lượng giấc ngủ.

  • Vị trí: Nằm ở chỗ lõm sau dái tai, ngay giao điểm giữa đường nối từ góc hàm dưới đến mỏm chũm với đường ngang qua góc hàm dưới.
  1. Huyệt Thần Môn (Shenmen):

Huyệt này có tác dụng dưỡng tâm an thần, điều hòa khí huyết, giúp cải thiện giấc ngủ và giảm căng thẳng, lo âu.

  • Vị trí: Nằm ở cổ tay, phía xương trụ, trên lằn chỉ cổ tay, nơi có gân cơ trụ trước và gân cơ duỗi chung các ngón tay.

bấm huyệt hỗ trợ điều trị mất ngủ kéo dài

Huyệt Thần Môn giúp cải thiện giấc ngủ và giảm căng thẳng, lo âu

  1. Huyệt Nội Quan (Neiguan):

Huyệt này có tác dụng điều hòa khí huyết, an thần, giảm đau, chống nôn và giảm căng thẳng. Nó thường được sử dụng để điều trị mất ngủ do căng thẳng, lo âu, hồi hộp.

  • Vị trí: Nằm ở mặt trước cẳng tay, trên đường nối giữa lằn chỉ cổ tay và khuỷu tay, cách lằn chỉ cổ tay 2 thốn (khoảng 3 khoát ngón tay).
  1. Huyệt Tam Âm Giao:

Huyệt này là nơi giao nhau của ba kinh âm ở chân, có tác dụng điều hòa khí huyết, bổ âm, dưỡng huyết và an thần. Nó thường được sử dụng để điều trị mất ngủ do suy nhược cơ thể, thiếu máu, suy nhược thần kinh.

  • Vị trí: Nằm ở mặt trong cẳng chân, trên lằn gân gót, cách mắt cá chân trong 3 thốn (khoảng 4 khoát ngón tay).
  1. Huyệt Dũng Tuyền (Yongquan):

Huyệt này là huyệt thứ nhất của kinh Thận, có tác dụng tư âm bổ thận, an thần, hạ hỏa. Nó thường được sử dụng để điều trị mất ngủ do thận âm hư, bốc hỏa, đổ mồ hôi trộm.

  • Vị trí: Nằm ở lòng bàn chân, chỗ lõm nhất khi co bàn chân và các ngón chân lại.

Cách bấm huyệt:

  • Dùng ngón tay cái hoặc ngón trỏ day ấn huyệt với lực vừa phải, theo chiều kim đồng hồ hoặc ngược chiều kim đồng hồ.
  • Mỗi huyệt bấm khoảng 1-3 phút, ngày 2-3 lần.

Lưu ý:

  • Bấm huyệt chỉ là một phương pháp hỗ trợ điều trị mất ngủ, không thể thay thế hoàn toàn cho việc điều trị bằng thuốc hoặc các phương pháp khác.
  • Nếu muốn áp dụng bấm huyệt, đặc biệt là nếu bạn đang mang thai, cho con bú hoặc có các bệnh lý nền khác cần tham khảo ý kiến chuyên gia y học cổ truyền.
  • Bấm huyệt cần được thực hiện nhẹ nhàng, tránh gây đau đớn hoặc tổn thương da.
  • Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào sau khi bấm huyệt, nên ngừng ngay và tham khảo ý kiến bác sĩ.

Dược liệu hỗ trợ điều trị mất ngủ kéo dài

Trong y học cổ truyền, việc sử dụng dược liệu tự nhiên để hỗ trợ điều trị mất ngủ kéo dài đã được áp dụng từ hàng ngàn năm nay. Với nguồn gốc thiên nhiên lành tính, các vị thuốc này không chỉ giúp cải thiện giấc ngủ mà còn hỗ trợ cân bằng cơ thể, nâng cao sức khỏe tổng thể.

Toan Táo Nhân

Theo y học cổ truyền, mất ngủ thường xuất phát từ sự mất kết nối giữa tâm và thận hoặc do tâm và tỳ cùng bị suy yếu. Toan Táo Nhân có vị chua, tính bình, đi vào kinh tâm, can, tỳ, có tác dụng dưỡng tâm an thần, giải uất, liễm hãn. Vị thuốc này giúp nuôi dưỡng tâm, làm dịu thần kinh, giảm căng thẳng, từ đó cải thiện giấc ngủ.

  • Cách dùng: Thường dùng 6-12g mỗi ngày, sắc uống hoặc tán bột mịn rồi pha với nước ấm.

Viễn Chí (Radix Polygalae)

Viễn Chí có vị đắng cay, tính hơi ấm, đi vào kinh tâm và thận. Nó có tác dụng an thần, ích trí, giải uất, tiêu đờm, thường được dùng để chữa các chứng mất ngủ do tâm thận bất giao, suy nhược thần kinh.

  • Cách dùng: Thường dùng 3-9g mỗi ngày, sắc uống hoặc tán bột mịn rồi pha với nước ấm.

dược liệu hỗ trợ điều trị mất ngủ kéo dài

Viễn Chí được dùng để chữa các chứng mất ngủ do tâm thận bất giao, suy nhược thần kinh

Bá Tử Nhân (Semen Platycladi)

Bá Tử Nhân có vị ngọt, tính bình, đi vào kinh tâm, can, tỳ. Nó có tác dụng dưỡng tâm an thần, kiện tỳ hòa vị. Vị thuốc này giúp tăng cường chức năng của các tạng phủ này, từ đó giúp cải thiện giấc ngủ và giảm căng thẳng.

  • Cách dùng: Thường dùng 6-12g mỗi ngày, sắc uống hoặc tán bột mịn rồi pha với nước ấm.

Hợp Hoan Bì (Cortex Albiziae)

Hợp Hoan Bì có vị ngọt, tính bình, đi vào kinh tâm, can, phế. Nó có tác dụng giải uất an thần, hòa vị tiêu thực. Vị thuốc này giúp điều hòa khí huyết, làm dịu thần kinh, giảm căng thẳng và lo âu, từ đó giúp bạn dễ đi vào giấc ngủ.

  • Cách dùng: Thường dùng 9-15g mỗi ngày, sắc uống hoặc tán bột mịn rồi pha với nước ấm.

Long Nhãn

Long Nhãn có vị ngọt, tính ấm, đi vào kinh tâm, tỳ. Nó có tác dụng bổ tâm tỳ, dưỡng huyết an thần. Vị thuốc này giúp tăng cường chức năng của tâm và tỳ, làm dịu thần kinh, cải thiện lưu thông máu, từ đó giúp bạn có giấc ngủ ngon và sâu hơn.

  • Cách dùng: Thường dùng 6-12g mỗi ngày, sắc uống hoặc hãm nước uống.

Lưu ý:

  • Các loại thảo dược trên chỉ có tác dụng hỗ trợ điều trị mất ngủ. Để có hiệu quả tốt nhất, bạn nên kết hợp với chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh và luyện tập thể dục đều đặn.
  • Bạn nên tham khảo ý kiến của thầy thuốc trước khi sử dụng loại thảo dược nào, để được tư vấn cụ thể và tránh các tác dụng phụ không mong muốn.

Mất ngủ kéo dài không chỉ là một triệu chứng đơn thuần, mà còn là dấu hiệu cảnh báo về sự mất cân bằng trong cơ thể. Việc sử dụng dược liệu tự nhiên, kết hợp với lối sống lành mạnh và tư vấn từ các chuyên gia y tế, sẽ mở ra cánh cửa để bạn tìm lại giấc ngủ ngon và cải thiện sức khỏe tổng thể. Hãy để những bài thuốc quý từ thiên nhiên đồng hành cùng bạn trên hành trình tìm lại sự thư thái và bình an trong tâm hồn.

Câu hỏi thường gặp

Mất ngủ kinh niên không chỉ gây mệt mỏi mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Thiếu hụt một số vitamin có thể là nguyên nhân tiềm ẩn gây ra tình trạng này. Hãy cùng tìm hiểu:

  • Vitamin D: "Vitamin ánh nắng" này không chỉ tốt cho xương mà còn giúp điều hòa giấc ngủ.
  • Vitamin B Complex: Đặc biệt là B6 và B12, chúng đóng vai trò quan trọng trong sản xuất melatonin - hormone điều hòa giấc ngủ.
  • Magie: Khoáng chất này giúp thư giãn cơ bắp và thần kinh, tạo điều kiện cho giấc ngủ sâu hơn.

Bổ sung đầy đủ các vitamin này qua chế độ ăn uống hoặc viên uống bổ sung có thể là chìa khóa giúp bạn tìm lại giấc ngủ ngon và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Ngủ trưa không chỉ là một thói quen thư giãn mà còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe đáng kể:

  • Tăng cường năng suất làm việc: Giấc ngủ ngắn giúp phục hồi năng lượng, cải thiện sự tập trung và hiệu suất làm việc buổi chiều.
  • Cải thiện tâm trạng: Giảm căng thẳng, mệt mỏi, giúp bạn cảm thấy tỉnh táo và vui vẻ hơn.
  • Tốt cho tim mạch: Một số nghiên cứu chỉ ra rằng ngủ trưa điều độ có thể giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
  • Hỗ trợ trí nhớ & học tập: Ngủ trưa giúp củng cố trí nhớ, tăng khả năng tiếp thu kiến thức mới.

Tuy nhiên, để tận dụng tối đa lợi ích của giấc ngủ trưa, hãy lưu ý:

  • Thời gian ngủ: Nên ngủ từ 20-30 phút để tránh rơi vào giấc ngủ sâu, gây cảm giác mệt mỏi khi thức dậy.
  • Thời điểm ngủ: Tránh ngủ trưa quá muộn vào buổi chiều, có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ đêm.

Mất ngủ có thể là một trong những dấu hiệu sớm của thai kỳ, thường đi kèm với các triệu chứng khác như buồn nôn, đau ngực, và đi tiểu thường xuyên. Tuy nhiên, mất ngủ cũng có thể do nhiều nguyên nhân khác gây ra.

  • Hormone thay đổi: Sự gia tăng progesterone trong thai kỳ có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ.
  • Thay đổi thể chất: Đau lưng, chuột rút, và khó tìm tư thế ngủ thoải mái cũng góp phần gây mất ngủ.
  • Lo lắng và căng thẳng: Tâm trạng thay đổi khi mang thai cũng có thể khiến bạn khó đi vào giấc ngủ.

Nếu bạn nghi ngờ mình có thai và đang gặp phải tình trạng mất ngủ, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và hỗ trợ. Đừng quên tìm hiểu thêm về các dấu hiệu mang thai khác và cách cải thiện giấc ngủ trong thai kỳ để đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé.


Chuyên khoa
Nhóm bệnh
Triệu chứng
Điều trị phòng ngừa

Danh sách Bác sĩ - Chuyên gia

Xem tất cả

Danh sách Cơ sở y tế

Xem tất cả