Hội chứng ruột kích thích ở trẻ em là gì?

Hội chứng ruột kích thích (IBS) ở trẻ em là một rối loạn chức năng tiêu hóa phổ biến, ảnh hưởng đến ruột già. Trẻ mắc IBS thường có ruột nhạy cảm, khiến quá trình di chuyển thức ăn qua ruột già bị rối loạn, gây ra đau bụng, đầy hơi, tiêu chảy hoặc táo bón. Các tác nhân như căng thẳng hoặc thực phẩm không phù hợp có thể làm tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn. 

Ở trẻ em, việc chẩn đoán hội chứng ruột kích thích trở nên khó khăn hơn vì trẻ thường không mô tả chính xác các triệu chứng. Hội chứng ruột kích thích ở trẻ nhỏ dễ bị nhầm lẫn với các vấn đề tiêu hóa khác như tiêu chảy, táo bón hoặc rối loạn tiêu hóa.

Triệu chứng của hội chứng ruột kích thích ở trẻ em

Trẻ bị hội chứng ruột kích thích thường có những biểu hiện sau:

• Đau bụng kéo dài trên 3 tháng.
• Thay đổi thói quen trẻ đi đại tiện: Táo bón, tiêu chảy hoặc cả hai.
• Đầy hơi, chướng bụng, buồn nôn hoặc trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ dưới 2 tuổi.
• Tiêu chảy mạn tính hoặc táo bón ở trẻ dưới 4 tuổi.
• Có cảm giác đi đại tiện không hết phân, phân có chất nhầy.
• Nghe rõ âm thanh của tình trạng rối loạn nhu động ruột.

Nguyên nhân gây hội chứng ruột kích thích ở trẻ em

Mặc dù nguyên nhân chính xác của IBS vẫn chưa được xác định rõ nhưng bác sĩ cũng chỉ ra một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc hội chứng này ở trẻ:

• Di truyền: Nếu bố hoặc mẹ mắc hội chứng ruột kích thích, trẻ cũng có nguy cơ cao hơn bị rối loạn này.
• Căng thẳng: Căng thẳng có thể làm tăng tốc độ hoạt động của ruột già và làm chậm hoạt động của dạ dày, gây rối loạn tiêu hóa.
• Chế độ ăn uống của trẻ không lành mạnh: Việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm giàu chất béo, đồ cay nóng hoặc các loại thực phẩm gây kích ứng khác cũng là nguyên nhân gây ra hội chứng ruột kích thích.
• Mất cân bằng vi sinh đường ruột: Quá nhiều hại khuẩn phát triển trong ruột có thể gây ra các vấn đề tiêu hóa, từ đó làm gia tăng nguy cơ mắc IBS ở trẻ.

Cách chẩn đoán bệnh

Hội chứng ruột kích thích (IBS) ở trẻ em thường được chẩn đoán bằng các biện pháp sau:

• Sàng lọc lâm sàng: Các bác sĩ thường bắt đầu bằng việc theo dõi các triệu chứng thường gặp của IBS như đau bụng, tiêu chảy hoặc táo bón. Bên cạnh đó, các biểu hiện như sút cân, nôn mửa, sốt, tiêu chảy ra máu và chậm phát triển cũng được xem xét kỹ lưỡng.
• Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu được thực hiện để kiểm tra tình trạng thiếu máu, nhiễm trùng, viêm hoặc kích ứng trong cơ thể. Điều này giúp loại trừ các nguyên nhân khác có thể gây ra triệu chứng tương tự IBS.
• Xét nghiệm phân: Phân của trẻ sẽ được kiểm tra để tìm vi khuẩn, ký sinh trùng hoặc nhiễm trùng - nguyên nhân gây tiêu chảy. Ngoài ra, xét nghiệm phát hiện máu ẩn trong phân giúp xác định có viêm nhiễm hoặc tổn thương niêm mạc đường tiêu hóa hay không.
• Thử nghiệm dung nạp lactose: Bác sĩ tiến hành thử nghiệm dung nạp lactose để kiểm tra xem trẻ có bị không dung nạp lactose hay không.
• Nội soi: Nếu cần thiết, nội soi được thực hiện để kiểm tra niêm mạc ruột, phát hiện tổn thương hoặc viêm, giúp chẩn đoán chính xác hơn về tình trạng của trẻ.

Biện pháp điều trị hội chứng ruột kích thích ở trẻ em

Hội chứng ruột kích thích ở trẻ em có thể xử lý bằng nhiều cách như:

Xây dựng chế độ ăn uống của trẻ phù hợp:

• Hạn chế các thực phẩm khó tiêu, sinh hơi, đồ ngọt và chất kích thích.
• Tránh cho trẻ ăn thực phẩm đã để lâu ngày hoặc không được bảo quản tốt.
• Tăng cường bổ sung rau xanh, trái cây và các thực phẩm giàu chất xơ, vitamin để cải thiện hệ tiêu hóa.

Chế độ tập luyện lành mạnh:

• Khuyến khích trẻ đi bộ và tham gia vận động hàng ngày để kích thích tiêu hóa.
• Xoa bụng trẻ vào buổi sáng để giúp trẻ dễ dàng đi đại tiện.
• Tạo điều kiện cho trẻ vui chơi và thư giãn, tránh để trẻ căng thẳng hoặc lo âu, vì điều này có thể làm trầm trọng thêm triệu chứng.

Sử dụng thuốc:

• Nhiều loại thuốc có thể được bác sĩ chỉ định như thuốc chống co thắt, thuốc giảm đau, thuốc chống táo bón hoặc tiêu chảy.
• Trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ kê thuốc hỗ trợ thần kinh hoặc thuốc chống sinh hơi để làm giảm các triệu chứng khó chịu.

Hội chứng ruột kích thích ở trẻ em hoàn toàn có thể kiểm soát và ngăn ngừa nếu phụ huynh áp dụng đúng biện pháp. Hy vọng với những thông tin ở bài viết trên đây, bạn đọc đã hiểu rõ hơn về nguyên nhân, triệu chứng và các thông tin liên quan. Phụ huynh cần theo dõi sát sao và đưa trẻ đến bác sĩ khi có dấu hiệu bất thường để bảo vệ sức khỏe của trẻ tốt nhất.