Viêm đại tràng mãn tính là gì?

Viêm đại tràng mãn tính là tình trạng viêm kéo dài ở lớp niêm mạc của đại tràng, một phần quan trọng của hệ tiêu hóa. Đây là một bệnh lý mạn tính, tức là bệnh diễn tiến kéo dài và thường xuyên tái phát. Viêm đại tràng mãn tính có thể ảnh hưởng đến một hoặc nhiều phần của đại tràng, gây ra các triệu chứng khó chịu và có thể làm suy giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Triệu chứng nhận biết

Các triệu chứng phổ biến của viêm đại tràng mãn tính bao gồm:

• Đau bụng quặn thắt: Thường xảy ra ở vùng bụng dưới, đặc biệt là sau khi ăn.
• Tiêu chảy hoặc táo bón kéo dài: Bệnh nhân có thể thay đổi thói quen đi tiêu, đôi khi xen kẽ giữa tiêu chảy và táo bón.
• Chảy máu trực tràng: Phân có thể lẫn máu hoặc dịch nhầy.
• Sụt cân: Sự suy giảm hấp thu chất dinh dưỡng khiến người bệnh giảm cân không mong muốn.
• Mệt mỏi và suy nhược: Viêm nhiễm kéo dài có thể làm suy yếu cơ thể, khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi.

Nguyên nhân gây bệnh

Nguyên nhân của viêm đại tràng mãn tính rất đa dạng, bao gồm:

• Nhiễm trùng kéo dài: Một số trường hợp nhiễm khuẩn hoặc virus không được điều trị dứt điểm có thể dẫn đến viêm đại tràng kéo dài.
• Rối loạn miễn dịch: Hệ miễn dịch tấn công nhầm các tế bào niêm mạc đại tràng, gây ra tình trạng viêm mãn tính. Đây là nguyên nhân phổ biến trong các bệnh lý như viêm loét đại tràng hoặc bệnh Crohn.
• Chế độ ăn uống không lành mạnh: Ăn quá nhiều thực phẩm chứa chất béo bão hòa, thức ăn chế biến sẵn hoặc thiếu chất xơ có thể gây rối loạn hệ tiêu hóa, làm tăng nguy cơ mắc viêm đại tràng mãn tính.
• Căng thẳng và stress: Tâm lý căng thẳng kéo dài có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa và làm trầm trọng hơn các triệu chứng của viêm đại tràng.

Viêm đại tràng mãn tính nguy hiểm không?

Viêm đại tràng mãn tính có thể gây nguy hiểm nếu không được chẩn đoán và điều trị đúng cách. Mức độ nguy hiểm phụ thuộc vào tình trạng viêm, thời gian bệnh kéo dài và liệu bệnh có biến chứng hay không. Dưới đây là những nguy cơ tiềm ẩn của viêm đại tràng mãn tính:

• Xuất huyết đại tràng: Viêm nặng có thể dẫn đến chảy máu nhiều trong đại tràng, gây nguy hiểm cho sức khỏe.
• Thủng đại tràng: Khi tình trạng viêm loét kéo dài, đại tràng có thể bị thủng, gây viêm phúc mạc, một biến chứng rất nguy hiểm và có thể đe dọa tính mạng.
• Giãn đại tràng cấp tính (Megacolon): Đây là tình trạng đại tràng giãn nở bất thường, gây nguy cơ tắc nghẽn, nhiễm trùng và có thể dẫn đến thủng đại tràng.
• Ung thư đại tràng: Bệnh nhân viêm đại tràng mãn tính, đặc biệt là viêm loét đại tràng hoặc bệnh Crohn, có nguy cơ cao phát triển thành ung thư đại tràng. Nguy cơ này tăng lên theo thời gian mắc bệnh.
• Triệu chứng dai dẳng: Bệnh có thể gây ra các triệu chứng khó chịu như đau bụng, tiêu chảy, táo bón và mệt mỏi kéo dài, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày và công việc của người bệnh.
• Suy dinh dưỡng: Viêm đại tràng mãn tính ảnh hưởng đến khả năng hấp thu dinh dưỡng, gây ra tình trạng sụt cân và thiếu chất dinh dưỡng, làm suy giảm sức khỏe tổng thể.
• Ảnh hưởng tâm lý: Viêm đại tràng mãn tính kéo dài có thể gây ra lo lắng, căng thẳng và trầm cảm, do sự bất tiện trong sinh hoạt và lo ngại về sức khỏe.

Phương pháp chẩn đoán 

Chẩn đoán viêm đại tràng mãn tính bao gồm các bước chính sau:

• Thăm khám lâm sàng: Bác sĩ hỏi về triệu chứng (đau bụng, tiêu chảy, táo bón, chảy máu) và khám bụng để kiểm tra dấu hiệu bất thường.
• Xét nghiệm máu và phân: Kiểm tra công thức máu, CRP để đo mức độ viêm và xét nghiệm phân để phát hiện máu ẩn, vi khuẩn hoặc ký sinh trùng.
• Nội soi đại tràng: Phương pháp chính để quan sát trực tiếp và lấy mẫu sinh thiết giúp xác định viêm hoặc các biến chứng.
• Chụp X-quang và CT scan: Dùng để phát hiện bất thường về cấu trúc và các biến chứng viêm.
• Phân biệt bệnh khác: Loại trừ các bệnh lý tương tự như hội chứng ruột kích thích, bệnh Crohn hoặc ung thư đại tràng.

Lưu ý trong quá trình chữa viêm đại tràng mãn tính

Khi điều trị bệnh viêm đại tràng mãn tính, cần lưu ý các điểm sau:

• Tuân thủ phác đồ điều trị: Dùng thuốc đúng liều lượng và không tự ý ngừng hoặc thay đổi thuốc.
• Chế độ ăn uống hợp lý: Tránh thức ăn kích thích, bổ sung chất xơ vừa phải, ăn nhẹ và chia nhỏ bữa ăn.
• Quản lý căng thẳng: Giảm stress, ngủ đủ giấc và tập các phương pháp thư giãn như yoga.
• Theo dõi triệu chứng: Đi khám ngay nếu có đau bụng dữ dội hoặc chảy máu trong phân, kiểm tra sức khỏe định kỳ.
• Lối sống lành mạnh: Tập thể dục nhẹ nhàng, tránh hút thuốc và hạn chế rượu bia.
• Tránh tự ý dùng thuốc: Không tự ý dùng thuốc chống viêm hoặc kháng sinh mà không có chỉ định bác sĩ.

Khi nào nên gặp bác sĩ?

Người bị viêm đại tràng mãn tính nên gặp bác sĩ ngay khi xuất hiện các dấu hiệu hoặc triệu chứng sau:

• Đau bụng dữ dội, cơn đau quặn bụng kéo dài.
• Chảy máu trong phân.
• Tiêu chảy kéo dài.
• Táo bón nghiêm trọng kéo dài.
• Sụt cân bất thường đi kèm với mệt mỏi, ăn không ngon miệng..
• Sốt cao hoặc sốt liên tục.
• Cảm giác mệt mỏi, suy nhược liên tục.

Điều trị viêm đại tràng mãn tính

Điều trị bệnh viêm đại tràng mãn tính tập trung vào việc kiểm soát triệu chứng, ngăn ngừa tái phát và cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh. Một số loại thuốc được dùng phổ biến bao gồm:

• Thuốc kháng viêm: Các loại thuốc như sulfasalazine, mesalamine hoặc corticosteroid được sử dụng để giảm viêm và ngăn ngừa triệu chứng tái phát.
• Thuốc điều hòa miễn dịch: Giúp kiểm soát hệ miễn dịch, thường được sử dụng trong trường hợp viêm đại tràng liên quan đến bệnh Crohn hoặc viêm loét đại tràng.
• Thuốc kháng sinh: Được chỉ định trong trường hợp viêm do nhiễm khuẩn.
• Thuốc giảm triệu chứng: Các loại thuốc chống tiêu chảy, thuốc giảm đau hoặc thuốc chống co thắt cũng có thể được sử dụng để giảm triệu chứng khó chịu.
• Phẫu thuật: Phẫu thuật có thể cần thiết trong các trường hợp nặng, khi điều trị bằng thuốc không hiệu quả hoặc khi có biến chứng như thủng đại tràng hoặc nguy cơ ung thư. Phẫu thuật thường bao gồm cắt bỏ phần đại tràng bị tổn thương.

Viêm đại tràng mãn tính là một bệnh lý phức tạp nhưng có thể kiểm soát nếu được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Bằng cách tuân thủ phác đồ điều trị, điều chỉnh chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh, người bệnh có thể ngăn ngừa tái phát và giảm thiểu nguy cơ biến chứng. Hãy luôn chú ý đến sức khỏe tiêu hóa của bạn và tham khảo ý kiến chuyên gia y tế khi có dấu hiệu bất thường để bảo vệ sức khỏe đường ruột lâu dài.