Đại tràng sigma là một phần quan trọng của hệ tiêu hóa, đảm nhận vai trò quan trọng trong việc hấp thụ nước và các chất dinh dưỡng. Vùng đại tràng này rất dễ bị tổn thương và liên quan đến nhiều bệnh lý nguy hiểm. Bài viết sau sẽ cùng bạn đọc tìm hiểu về đại tràng sigma, các bệnh lý thường gặp cũng như cách phòng ngừa hiệu quả để bảo vệ sức khỏe hệ tiêu hóa.
Đại tràng sigma là gì?
Đại tràng sigma là phần cuối cùng của đại tràng, nối liền đại tràng xuống với trực tràng. Nó có hình dạng giống chữ S (sigma trong tiếng Hy Lạp) hoặc chữ S trong tiếng Latin, dài khoảng 40cm và nằm trong khung chậu.
Chức năng chính của đại tràng sigma đó là:
- Hấp thụ nước và chất điện giải: Mặc dù chức năng hấp thụ của đại tràng sigma không bằng các phần khác của đại tràng, nhưng nó vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc cô đặc phân.
- Lưu trữ phân: Đại tràng sigma hoạt động như một nơi chứa phân tạm thời trước khi được thải ra ngoài qua trực tràng và hậu môn.
- Nhu động: Các cơ trong vùng đại tràng này co bóp để đẩy phân xuống trực tràng.
Những bệnh lý thường gặp
Đại tràng sigma là một phần quan trọng của hệ tiêu hóa, nhưng cũng dễ mắc phải một số bệnh lý. Dưới đây là những bệnh lý về đại tràng sigma thường gặp:
Viêm túi thừa đại tràng
Đây là bệnh lý phổ biến nhất ở đại tràng sigma, đặc biệt ở người lớn tuổi. Túi thừa là những túi nhỏ lồi ra từ thành đại tràng. Khi các túi này bị viêm nhiễm, gây ra tình trạng viêm túi thừa. Triệu chứng thường gặp đó là đau bụng (thường ở vùng bụng dưới bên trái), sốt, buồn nôn, thay đổi thói quen đại tiện.
Ung thư đại tràng
Ung thư đại tràng sigma là một trong những loại ung thư phổ biến. Các yếu tố nguy cơ bao gồm: Tuổi tác, chế độ ăn uống ít chất xơ, tiền sử gia đình mắc ung thư đại tràng, polyp đại tràng. Dấu hiệu nhận biết đó là thay đổi thói quen đại tiện (tiêu chảy, táo bón), chảy máu trực tràng, đau bụng, sụt cân không rõ nguyên nhân.
Polyp đại tràng
Polyp là những khối u nhỏ phát triển bên trên niêm mạc đại tràng. Hầu hết polyp là lành tính, nhưng một số loại có thể tiến triển thành ung thư. Bệnh thường không có triệu chứng rõ ràng, có thể gây chảy máu trực tràng nếu polyp lớn.
Bệnh Crohn
Bệnh Crohn là một bệnh viêm ruột mãn tính có thể ảnh hưởng đến bất kỳ phần nào của đường tiêu hóa, bao gồm cả đại tràng sigma. Dấu hoeeuj nhận biết đó là đau bụng, tiêu chảy, sụt cân, mệt mỏi.
Viêm loét đại tràng
Viêm loét đại tràng là một bệnh viêm ruột mãn tính ảnh hưởng đến lớp niêm mạc của đại tràng sigma. Triệu chứng phổ biến bao gồm tiêu chảy ra máu, đau bụng, mót rặn.
Volvulus đại tràng
Xoắn đại tràng sigma xảy ra khi vùng đại tràng này bị xoắn lại, gây tắc nghẽn ruột. Triệu chứng bao gồm đau bụng dữ dội, chướng bụng, táo bón, nôn mửa.
Chẩn đoán bệnh lý đại tràng đoạn sigma
Chẩn đoán bệnh lý đại tràng đoạn sigma thường bao gồm nhiều phương pháp khác nhau, từ thăm khám lâm sàng đến các xét nghiệm hình ảnh và nội soi. Cụ thể:
Thăm khám lâm sàng
- Tiền sử bệnh: Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy, táo bón, chảy máu đại tiện, và thói quen đi đại tiện.
- Khám thể lực: Kiểm tra bụng để xác định vị trí đau, cảm giác cứng hoặc có khối u.
Xét nghiệm hình ảnh
- Siêu âm bụng: Giúp phát hiện bất thường trong cấu trúc của đại tràng sigma, như tắc nghẽn hoặc khối u.
- Chụp X-quang đại tràng: Sử dụng thuốc cản quang để xem hình ảnh đại tràng, giúp phát hiện sự tắc nghẽn hoặc các bất thường khác.
- Chụp CT scan: Cung cấp hình ảnh chi tiết về đại tràng và các mô xung quanh, giúp chẩn đoán các bệnh lý như viêm, ung thư hoặc polyp.
Nội soi đại tràng
- Nội soi vùng đại tràng: Sử dụng một ống mềm có gắn camera để quan sát trực tiếp bên trong đại tràng sigma. Phương pháp này cho phép bác sĩ phát hiện viêm, polyp, và ung thư.
- Sinh thiết: Nếu phát hiện bất thường, bác sĩ có thể lấy mẫu mô để kiểm tra dưới kính hiển vi nhằm xác định tính chất của tổn thương.
Xét nghiệm lab
- Xét nghiệm máu: Có thể giúp phát hiện tình trạng thiếu máu, nhiễm trùng hoặc các dấu hiệu viêm.
- Xét nghiệm phân: Kiểm tra sự hiện diện của máu, vi khuẩn hoặc ký sinh trùng trong phân.
Xét nghiệm bổ sung
- Khám vi khuẩn và virus: Nếu có nghi ngờ về nhiễm trùng, các xét nghiệm này có thể được thực hiện để xác định nguyên nhân gây bệnh.
- Siêu âm: Ít được sử dụng để chẩn đoán bệnh lý đại tràng sigma, nhưng có thể hữu ích trong một số trường hợp.
Phòng ngừa các bệnh về đại tràng
Phòng ngừa các bệnh lý đại tràng sigma là việc làm cần thiết để bảo vệ sức khỏe hệ tiêu hóa và nâng cao chất lượng cuộc sống. Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa hiệu quả bạn có thể áp dụng:
Chế độ ăn uống lành mạnh:
- Ăn nhiều chất xơ: Chất xơ giúp tăng cường nhu động ruột, ngăn ngừa táo bón, giảm nguy cơ viêm túi thừa và ung thư đại tràng sigma. Nên ăn nhiều loại rau củ quả, ngũ cốc nguyên hạt và các loại đậu…
- Hạn chế chất béo: Ăn quá nhiều chất béo, đặc biệt là chất béo động vật, làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng.
- Uống đủ nước: Nước giúp làm mềm phân, dễ dàng di chuyển trong đại tràng, ngăn ngừa táo bón.
- Hạn chế đồ uống có cồn và caffeine: Các chất này có thể gây kích ứng đại tràng.
Lối sống lành mạnh:
- Tập thể dục thường xuyên: Vận động giúp tăng cường nhu động ruột, giảm nguy cơ táo bón và các bệnh lý đại tràng sigma.
- Duy trì cân nặng hợp lý: Béo phì làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng.
- Không hút thuốc lá: Hút thuốc lá là một yếu tố nguy cơ của nhiều bệnh ung thư, bao gồm cả ung thư đại tràng.
- Quản lý stress: Stress có thể ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý đại tràng.
Khám sức khỏe định kỳ:
- Nội soi đại tràng: Nên thực hiện nội soi định kỳ, đặc biệt là sau tuổi 50 hoặc sớm hơn nếu có yếu tố nguy cơ.
- Tầm soát ung thư đại tràng: Các xét nghiệm tầm soát như xét nghiệm phân tìm máu ẩn có thể giúp phát hiện sớm ung thư đại tràng sigma.
Một số lưu ý khác:
- Vệ sinh sạch sẽ: Rửa tay thường xuyên với xà phòng, đặc biệt là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
- Không nhịn đại tiện: Đi đại tiện ngay khi có nhu cầu.
- Điều trị triệt để các bệnh lý đường tiêu hóa: Các bệnh lý như viêm loét đại tràng, bệnh Crohn nếu không được điều trị tốt có thể làm tăng nguy cơ ung thư đại tràng.
Đại tràng sigma là một phần quan trọng của hệ tiêu hóa và cần được chăm sóc cẩn thận để tránh những bệnh lý nguy hiểm. Bằng cách duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, lối sống tích cực và thường xuyên kiểm tra sức khỏe, chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến bệnh về đại tràng. Hãy chú ý đến các dấu hiệu bất thường và tham khảo ý kiến chuyên gia y tế khi cần thiết để bảo vệ sức khỏe hệ tiêu hóa một cách toàn diện.
