Viêm âm đạo mãn tính là một trong những bệnh lý phổ biến mà nhiều phụ nữ phải đối mặt, gây ra không chỉ những triệu chứng khó chịu mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản và chất lượng cuộc sống. Hãy theo dõi bài viết này để tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng, biến chứng và phương pháp điều trị viêm âm đạo mãn tính. Từ đó giúp phụ nữ có thể chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe của bản thân.

Viêm âm đạo mãn tính là gì?

Viêm âm đạo mãn tính là tình trạng viêm nhiễm kéo dài ở âm đạo, có thể kéo dài từ vài tháng đến nhiều năm. Bệnh lý này thường gây ra cảm giác khó chịu, ngứa ngáy, rát và có thể kèm theo dịch tiết bất thường từ âm đạo.

Viêm âm đạo mãn tính không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn có thể tác động tiêu cực đến tâm lý cũng như chất lượng cuộc sống của phụ nữ. Nếu không được điều trị kịp thời, viêm âm đạo có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng hơn, bao gồm nhiễm trùng phụ khoa hoặc ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.

Nguyên nhân gây viêm âm đạo mãn tính

Nguyên nhân gây viêm âm đạo mãn tính rất đa dạng và có thể bao gồm:

• Nhiễm trùng: Nhiễm khuẩn âm đạo (bacterial vaginosis) là nguyên nhân phổ biến gây viêm âm đạo mãn tính. Nhiễm nấm Candida có thể gây ngứa và viêm. Ngoài ra, một số virus như virus herpes simplex cũng có thể là nguyên nhân gây viêm âm đạo ở nữ giới.
• Mất cân bằng pH âm đạo: Sự thay đổi pH âm đạo do mất cân bằng hệ vi sinh vật có thể dẫn đến tình trạng viêm mãn tính.
• Sử dụng thuốc kháng sinh kéo dài: Kháng sinh có thể tiêu diệt vi khuẩn có lợi trong âm đạo, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng và viêm.
• Thay đổi nội tiết tố: Hormone estrogen và progesterone có thể ảnh hưởng đến sức khỏe âm đạo. Những thay đổi nội tiết, đặc biệt là ở phụ nữ mãn kinh, có thể làm giảm độ ẩm và độ đàn hồi của âm đạo, dẫn đến viêm.
• Dị ứng hoặc kích ứng: Các sản phẩm vệ sinh cá nhân, xà phòng, dung dịch vệ sinh, hoặc bao cao su có thể gây kích ứng cho âm đạo.
• Tiếp xúc với hóa chất: Hóa chất trong các sản phẩm vệ sinh, nước hoa hoặc thuốc tránh thai có thể gây ra phản ứng viêm.
• Yếu tố tâm lý: Stress và lo âu có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý âm đạo, bao gồm viêm âm đạo mãn tính.
• Bệnh lý nền: Một số bệnh lý như tiểu đường, bệnh tự miễn hoặc các rối loạn nội tiết khác có thể làm tăng nguy cơ viêm âm đạo.

Triệu chứng viêm âm đạo mãn tính

Triệu chứng của viêm âm đạo mãn tính có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, nhưng thường bao gồm các dấu hiệu sau:

• Ngứa hoặc rát: Cảm giác ngứa hoặc rát ở vùng âm đạo, có thể làm bé khó chịu và ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.
• Dịch tiết âm đạo bất thường: Có thể có dịch tiết âm đạo với màu sắc và mùi khác thường. Dịch có thể có màu trắng, vàng hoặc xanh và thường có mùi hôi.
• Đau khi quan hệ: Cảm giác đau hoặc khó chịu trong quá trình quan hệ tình dục, làm giảm khoái cảm và gây lo lắng cho người bệnh.

• Tiểu buốt hoặc đau khi đi tiểu: Một số phụ nữ có thể cảm thấy đau hoặc khó chịu khi đi tiểu, đặc biệt là khi viêm nhiễm lan rộng đến niệu đạo.
• Cảm giác khó chịu hoặc áp lực trong vùng chậu: Có thể cảm thấy nặng nề hoặc áp lực ở vùng chậu, gây khó chịu cho người bệnh.
• Chảy máu âm đạo bất thường: Có thể có hiện tượng chảy máu giữa chu kỳ kinh nguyệt hoặc sau khi quan hệ.
• Kích ứng da: Khu vực xung quanh âm đạo có thể bị đỏ, sưng hoặc có dấu hiệu kích ứng do viêm.

Biến chứng viêm âm đạo mạn tính

Viêm âm đạo mãn tính có thể dẫn đến một số biến chứng nghiêm trọng nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Chẳng hạn như:

• Nhiễm trùng phụ khoa: Viêm âm đạo kéo dài có thể dẫn đến các nhiễm trùng khác trong hệ thống sinh sản. Bao gồm viêm tử cung (endometritis) và viêm vòi trứng (salpingitis). Những nhiễm trùng này có thể gây đau bụng dưới, sốt và các vấn đề khác.
• Vấn đề sinh sản: Viêm âm đạo mãn tính có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của phụ nữ. Nhiễm trùng kéo dài có thể gây ra các vấn đề về thụ thai hoặc tăng nguy cơ sảy thai.
• Suy giảm chất lượng cuộc sống: Các triệu chứng khó chịu như ngứa, đau và dịch tiết bất thường có thể gây ra cảm giác lo âu, căng thẳng và giảm chất lượng cuộc sống, ảnh hưởng đến tâm lý và sức khỏe tinh thần của phụ nữ.
• Viêm nhiễm lây lan: Nếu không được điều trị, nhiễm trùng có thể lây lan sang các cơ quan khác trong cơ thể, dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn, như viêm vùng chậu (PID).
• Rối loạn hormone: Viêm mãn tính có thể ảnh hưởng đến cân bằng hormone trong cơ thể, đặc biệt là ở phụ nữ mãn kinh, dẫn đến những vấn đề sức khỏe khác.
• Ung thư: Mặc dù hiếm gặp, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng viêm nhiễm mãn tính kéo dài có thể làm tăng nguy cơ mắc các loại ung thư phụ khoa, như ung thư cổ tử cung hoặc ung thư âm đạo.

Viêm âm đạo mãn tính có chữa dứt điểm được không?

Viêm âm đạo mãn tính, dù là một bệnh lý dai dẳng và dễ tái phát, nhưng hoàn toàn có thể chữa khỏi dứt điểm nếu được chẩn đoán đúng nguyên nhân và điều trị kịp thời, đúng cách. Tuy nhiên, việc điều trị viêm âm đạo mãn tính thường phức tạp và mất nhiều thời gian hơn so với viêm âm đạo cấp tính. 

Kết quả điều trị viêm âm đạo còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:

• Nguyên nhân gây bệnh: Xác định chính xác nguyên nhân gây viêm âm đạo mãn tính là yếu tố quan trọng để điều trị hiệu quả. Viêm âm đạo có thể do nhiều nguyên nhân như nhiễm khuẩn, nấm, trùng roi, rối loạn nội tiết tố, dị ứng,…
• Mức độ viêm nhiễm: Viêm âm đạo mãn tính thường đã kéo dài một thời gian, mức độ viêm nhiễm có thể nặng hơn, khó điều trị dứt điểm hơn.
• Sức khỏe tổng thể: Người có sức đề kháng yếu, mắc các bệnh lý mãn tính (tiểu đường, HIV/AIDS…) thường khó điều trị dứt điểm viêm âm đạo mãn tính.
• Sự tuân thủ điều trị: Tuân thủ đúng phác đồ điều trị của bác sĩ, bao gồm việc dùng thuốc đầy đủ, đúng liều lượng, đúng thời gian, kết hợp với các biện pháp chăm sóc tại nhà là rất quan trọng để điều trị thành công.
• Phòng ngừa tái phát: Sau khi điều trị khỏi, cần áp dụng các biện pháp phòng ngừa tái phát như vệ sinh vùng kín đúng cách, giữ vùng kín khô thoáng, quan hệ tình dục an toàn…

Khi nào cần đến gặp bác sĩ?

• Khi có triệu chứng kéo dài trên 1 tuần.
• Trường hợp triệu chứng của viêm âm đạo trở nên nghiêm trọng hơn.
• Khi có dịch tiết âm đạo bất thường (màu sắc, mùi).
• Khi có triệu chứng đau, khó chịu hoặc rát kéo dài.

Phương pháp chẩn đoán viêm âm đạo kéo dài

Để chẩn đoán viêm âm đạo kéo dài (mãn tính), bác sĩ sẽ sử dụng một số phương pháp và xét nghiệm khác nhau nhằm xác định nguyên nhân gây bệnh. Cụ thể như sau:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ thực hiện một cuộc khám vùng chậu để kiểm tra tình trạng âm đạo, cổ tử cung và các cơ quan sinh dục khác. Trong quá trình khám, bác sĩ sẽ hỏi về triệu chứng, tiền sử bệnh và thói quen sinh hoạt của bệnh nhân.
• Xét nghiệm dịch tiết âm đạo: Bác sĩ sẽ lấy mẫu dịch tiết từ âm đạo để kiểm tra dưới kính hiển vi. Xét nghiệm này giúp phát hiện các loại vi khuẩn, nấm hoặc virus gây ra viêm.
• Xét nghiệm pH âm đạo: Xét nghiệm này giúp xác định mức độ pH của môi trường âm đạo. Một mức pH cao có thể chỉ ra sự mất cân bằng vi sinh vật, thường là dấu hiệu của nhiễm khuẩn âm đạo.

• Xét nghiệm nấm: Nếu nghi ngờ có nhiễm nấm Candida, bác sĩ có thể thực hiện xét nghiệm để xác định loại nấm gây bệnh.
• Xét nghiệm máu: Một vài xét nghiệm máu có thể được yêu cầu để kiểm tra các dấu hiệu nhiễm trùng hoặc các vấn đề nội tiết tố liên quan đến tình trạng viêm âm đạo.
• Siêu âm vùng chậu: Siêu âm có thể được sử dụng để kiểm tra cấu trúc của các cơ quan sinh dục trong vùng chậu, giúp phát hiện các vấn đề tiềm ẩn như u nang buồng trứng hoặc viêm tử cung.
• Nội soi: Trong một số trường hợp, bệnh nhân cần nội soi để kiểm tra trực tiếp âm đạo và cổ tử cung bằng dụng cụ chuyên dụng, giúp phát hiện những tổn thương hoặc tình trạng viêm không nhìn thấy được qua khám lâm sàng.
• Xét nghiệm STD: Nếu có nghi ngờ về các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STD), bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm để xác định có nhiễm khuẩn nào liên quan hay không.

Cách điều trị viêm âm đạo mãn tính

Điều trị viêm âm đạo mãn tính cần kiên trì và tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ để đạt hiệu quả tốt nhất. Dưới đây là một số phương pháp điều trị viêm âm đạo mãn tính thường được áp dụng, bao gồm cả tên các loại thuốc cụ thể:

Thuốc đặt âm đạo

• Nhóm kháng sinh: Các loại thuốc thường được dùng là Metronidazole (Flagyl) giúp điều trị viêm âm đạo do vi khuẩn kỵ khí hoặc trùng roi Trichomonas. Clindamycin (Cleocin) hiệu quả với viêm âm đạo do vi khuẩn. Clotrimazole (Canesten, Lotrimin) điều trị viêm âm đạo do nấm Candida. Miconazole (Monistat) cũng thuộc nhóm chống nấm, dùng cho viêm âm đạo do nấm.
• Nhóm estrogen: Estriol (Ovestin) dùng cho phụ nữ mãn kinh bị viêm âm đạo teo.

Thuốc uống

• Kháng sinh: Bao gồm Metronidazole (Flagyl) – thuốc dạng uống cũng được sử dụng cho viêm âm đạo do vi khuẩn kỵ khí hoặc trùng roi. Ngoài ra còn có Fluconazole (Diflucan) giúp điều trị viêm âm đạo do nấm, đặc biệt là trường hợp tái phát nhiều lần.
• Probiotic: Các loại men vi sinh chứa Lactobacillus giúp cân bằng hệ vi sinh âm đạo, tăng cường sức đề kháng, ngăn ngừa viêm nhiễm tái phát.

Kem bôi ngoài da

• Kem chống nấm: Clotrimazole, Miconazole: bôi ngoài âm hộ để giảm ngứa, rát.
• Kem chứa corticosteroid: Hydrocortisone: giảm viêm, giảm ngứa vùng kín.

Liệu pháp hỗ trợ

• Vệ sinh vùng kín đúng cách, rửa bằng nước sạch, không thụt rửa, không dùng xà phòng hoặc dung dịch vệ sinh có tính tẩy rửa mạnh.
• Mặc đồ lót thoáng mát, thấm hút mồ hôi, nên chọn đồ lót bằng cotton.
• Quan hệ tình dục an toàn bằng cách đeo bao cao su để ngăn ngừa lây nhiễm các bệnh qua đường tình dục.
• Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, tích cực bổ sung nhiều rau xanh, trái cây, sữa chua,…
• Kiểm soát stress, vì căng thẳng có thể làm giảm sức đề kháng, tạo điều kiện cho viêm nhiễm phát triển.

Biện pháp phòng ngừa viêm âm đạo mãn tính

Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa viêm âm đạo mãn tính mà bạn có thể tham khảo:

Vệ sinh vùng kín đúng cách

• Rửa vùng kín hàng ngày bằng nước sạch, không thụt rửa sâu vào bên trong âm đạo.
• Lau khô vùng kín sau khi vệ sinh, dùng khăn sạch, mềm, thấm hút tốt. Sau đó lau theo chiều từ trước ra sau để tránh vi khuẩn từ hậu môn xâm nhập vào bên trong âm đạo.
• Vệ sinh kỹ càng trong kỳ kinh nguyệt, thay băng vệ sinh thường xuyên (4-6 tiếng/lần), vệ sinh vùng kín sạch sẽ.
• Không sử dụng xà phòng, dung dịch vệ sinh có tính tẩy rửa mạnh, những sản phẩm này có thể làm mất cân bằng pH tự nhiên của âm đạo, tạo điều kiện cho vi khuẩn có hại phát triển.
• Không mặc quần lót quá chật, không thấm hút mồ hôi, nên chọn quần lót bằng cotton, thoáng mát.
• Chị em nên tắm bằng vòi sen thay vì tắm bồn.

Quan hệ tình dục an toàn

• Sử dụng bao cao su giúp ngăn ngừa lây nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục, bao gồm cả các tác nhân gây viêm âm đạo.
• Quan hệ tình dục chung thủy, bởi nếu “làm tình” với nhiều người sẽ rất dễ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
• Vệ sinh vùng kín trước và sau khi quan hệ.

Chế độ ăn uống lành mạnh

• Uống đủ nước giúp cơ thể thải độc tố, tăng cường sức đề kháng.
• Bổ sung nhiều rau xanh, trái cây cung cấp vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể.
• Ăn sữa chua bổ sung lợi khuẩn, giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột và âm đạo.
• Nữ giới nên hạn chế đồ ngọt, đồ ăn cay nóng, chất kích thích.

Lưu ý khác

• Khám phụ khoa định kỳ giúp phát hiện sớm các bệnh lý phụ khoa, bao gồm cả viêm âm đạo.
• Điều trị triệt để các bệnh lý phụ khoa như viêm âm đạo nếu không được điều trị dứt điểm có thể tiến triển thành mãn tính.
• Giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng để giúp tăng cường sức đề kháng, tạo điều kiện cho viêm nhiễm phát triển.
• Không tự ý sử dụng thuốc đặt âm đạo hoặc thuốc uống, cần tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ.

Viêm âm đạo mãn tính là một bệnh lý có thể gây ra nhiều phiền toái và ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của phụ nữ. Tuy nhiên, với sự chẩn đoán đúng đắn và phương pháp điều trị hiệu quả, tình trạng này hoàn toàn có thể kiểm soát và cải thiện. Nếu gặp phải bất kỳ triệu chứng nào, phụ nữ nên tìm kiếm sự tư vấn từ bác sĩ để có phương pháp điều trị kịp thời và phù hợp, từ đó bảo vệ sức khỏe sinh sản một cách tốt nhất.