Polyp đại tràng là gì?

Polyp đại tràng là những khối u hình thành trên niêm mạc bên trong đại tràng. Đây là một bệnh lý khá phổ biến ở hệ tiêu hóa, chủ yếu là lành tính. Tuy nhiên, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, một số loại polyp có thể phát triển thành ung thư đại tràng, gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng.

Polyp đại tràng được phân thành 2 loại chính:

• Polyp u tuyến: Đây là loại phổ biến nhất, chiếm khoảng 2/3 các trường hợp. U tuyến có nguy cơ cao chuyển thành ung thư, đặc biệt là khi khối u có kích thước lớn hơn 5mm. Do đó, bác sĩ thường chỉ định cắt bỏ để ngăn ngừa biến chứng.
• Polyp tăng sản: Loại này ít phổ biến hơn và thường có kích thước nhỏ. Chúng chủ yếu xuất hiện ở cuối ruột già và đa phần là lành tính.

Triệu chứng phổ biến

Đa số các trường hợp polyp đại tràng không có triệu chứng rõ rệt, tuy nhiên bạn có thể nhận biết thông qua các dấu hiệu sau:

• Chảy máu trực tràng: Đây là triệu chứng phổ biến, biểu hiện qua phân có lẫn máu hoặc phân màu đen.
• Rối loạn tiêu hóa: Thường xuyên bị táo bón hoặc tiêu chảy không rõ nguyên nhân, kéo dài mà không thuyên giảm.
• Đau quặn bụng: Nếu polyp gây tắc nghẽn, có thể khiến người bệnh đau bụng thường xuyên, đặc biệt là đau quặn.
• Thiếu máu: Polyp có thể gây chảy máu trong đại tràng, dẫn đến thiếu máu, gây mệt mỏi, xanh xao, dễ bị choáng.

Nguyên nhân gây polyp đại tràng

Polyp đại tràng có thể hình thành do nhiều nguyên nhân như:

• Đột biến gen: Sự thay đổi bất thường trong cấu trúc gen có thể làm niêm mạc đại tràng tăng sinh quá mức, dẫn đến hình thành các khối polyp.
• Yếu tố tuổi tác và giới tính: Tỷ lệ mắc polyp đại tràng gia tăng ở những người trên 50 tuổi, với nam giới có nguy cơ mắc cao hơn nữ giới.
• Yếu tố di truyền: Gia đình có người thân mắc polyp đại tràng sẽ tăng nguy cơ di truyền cho các thành viên khác.
• Thừa cân và chế độ ăn uống không lành mạnh: Việc ăn uống không cân đối, tiêu thụ thực phẩm nhiều dầu mỡ, thừa cân, béo phì có thể dẫn đến hình thành polyp.
• Ít vận động và thói quen sống không lành mạnh: Những người ít vận động, thường xuyên ngồi nhiều, thức khuya hoặc có thói quen sử dụng rượu bia, thuốc lá sẽ dễ mắc bệnh hơn.
• Các bệnh lý liên quan: Một số bệnh như hội chứng đa polyp gia đình, bệnh Crohn, viêm đại trực tràng cũng làm tăng nguy cơ phát triển polyp đại tràng.

Polyp đại tràng có nguy hiểm không?

Mặc dù phần lớn polyp là lành tính, nhưng chúng có thể gây nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Polyp đại tràng có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như xuất huyết tiêu hóa dưới, tắc ruột, tiêu chảy và thậm chí tăng nguy cơ phát triển thành ung thư đại tràng. Vì vậy, việc thăm khám định kỳ và loại bỏ polyp ngay khi phát hiện là vô cùng quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng và bảo vệ sức khỏe đường tiêu hóa.

Biện pháp chẩn đoán bệnh

Chẩn đoán bệnh polyp đại tràng là một bước quan trọng trong việc phòng ngừa và phát hiện sớm nguy cơ ung thư đại trực tràng, thường được thực hiện bằng các biện pháp sau:

• Nội soi đại tràng: Đây là phương pháp chính xác nhất, giúp bác sĩ quan sát toàn bộ bên trong đại tràng và có thể loại bỏ polyp ngay trong quá trình nội soi để kiểm tra nguy cơ ung thư.
• Chụp cắt lớp CT (Nội soi đại tràng ảo): Kỹ thuật này cho phép chụp ảnh đại tràng từ bên ngoài mà không cần nội soi trực tiếp. Tuy nhiên, nếu phát hiện bất thường, bệnh nhân vẫn cần thực hiện nội soi đại tràng để xác minh và loại bỏ polyp.
• Nội soi đại tràng sigma: Tương tự như nội soi đại tràng nhưng chỉ tập trung vào phần cuối của đại tràng. Nội soi đại tràng sigma giúp phát hiện và loại bỏ polyp trong khu vực được nội soi.
• Xét nghiệm phân: Xét nghiệm này nhằm tìm kiếm dấu hiệu bất thường trong DNA hoặc sự hiện diện của máu trong phân. Nếu kết quả dương tính, bệnh nhân sẽ được chỉ định nội soi để kiểm tra kỹ hơn.

Phương pháp phòng ngừa polyp đại tràng

Để phòng ngừa polyp đại tràng, bạn có thể áp dụng những biện pháp sau:

• Chế độ ăn giàu chất xơ: Tăng cường trái cây, rau xanh, các loại đậu và ngũ cốc nguyên cám để bổ sung chất xơ, hỗ trợ hệ tiêu hóa khỏe mạnh.
• Kiểm soát cân nặng: Duy trì cân nặng hợp lý và giảm cân nếu thừa cân, béo phì. Điều này giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến đại tràng.
• Hạn chế thịt đỏ: Tránh ăn quá nhiều thịt đỏ như thịt bò, thịt lợn, dê vì chúng có thể làm tăng nguy cơ polyp và ung thư đại tràng.
• Tập thể dục thường xuyên: Thực hiện các bài tập với cường độ vừa phải hàng ngày để duy trì sức khỏe tổng thể.
• Tránh bia rượu, thuốc lá: Giảm thiểu hoặc loại bỏ việc sử dụng bia rượu và thuốc lá để giảm nguy cơ gây hại cho đại tràng.
• Bổ sung canxi và vitamin D: Nên hỏi ý kiến bác sĩ về việc bổ sung canxi, vitamin D hoặc sử dụng aspirin để hỗ trợ giảm nguy cơ phát triển polyp và ung thư đại tràng.

Cách điều trị bệnh

Có nhiều cách điều trị polyp đại tràng tùy thuộc vào nguyên nhân, mức độ của bệnh. Sau khi thăm khám, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp phù hợp cho người bệnh đại tràng:

• Cắt polyp trong lúc nội soi: Phương pháp chữa polyp đại tràng phổ biến nhất là cắt bỏ polyp trong quá trình nội soi đại tràng. Bác sĩ sẽ sử dụng kẹp hoặc thòng lọng để loại bỏ polyp. Nếu polyp quá lớn, một loại chất lỏng sẽ được tiêm dưới khối u để nâng và cô lập, sau đó tiến hành cắt bỏ.
• Phẫu thuật xâm lấn tối thiểu: Trong trường hợp polyp quá lớn hoặc không thể loại bỏ qua nội soi, bác sĩ sẽ thực hiện phẫu thuật xâm lấn tối thiểu. Thiết bị phẫu thuật sẽ được đưa vào ổ bụng để loại bỏ polyp an toàn.
• Cắt bỏ đại tràng: Đối với những người có nguy cơ cao do tình trạng di truyền như polyposis tuyến gia đình, có thể cần phải phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ đại tràng để ngăn ngừa biến chứng ung thư.

Polyp đại tràng tiềm ẩn nhiều biến chứng gây hại cho sức khỏe, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Việc thăm khám định kỳ và duy trì lối sống lành mạnh là giải pháp hiệu quả giúp bạn bảo vệ sức khỏe đường tiêu hóa. Đừng ngần ngại liên hệ với bác sĩ chuyên khoa nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào để được tư vấn và điều trị kịp thời.