Viêm phế quản phổi ở trẻ sơ sinh là một bệnh lý hô hấp nguy hiểm, thường xảy ra do hệ miễn dịch của trẻ chưa phát triển hoàn thiện, dễ bị nhiễm vi khuẩn hoặc virus. Bệnh này ảnh hưởng đến phế quản và phổi, gây khó thở, ho, sốt và nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện, điều trị kịp thời. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa trẻ sơ sinh bị viêm phế quản phổi là vô cùng cần thiết để bảo vệ sức khỏe của trẻ trong giai đoạn đầu đời.

Viêm phế quản phổi ở trẻ sơ sinh là gì?

Viêm phế quản phổi ở trẻ sơ sinh là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở cả phế quản và phổi. Đây là một dạng bệnh lý hô hấp nghiêm trọng ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh, do hệ hô hấp của trẻ còn yếu và nhạy cảm với các tác nhân gây bệnh. Bệnh có thể gây viêm niêm mạc phế quản, làm tăng tiết dịch nhầy, gây tắc nghẽn đường thở và lây lan đến phổi, dẫn đến tình trạng viêm nhiễm nặng hơn.

Nguyên nhân trẻ sơ sinh bị viêm phế quản phổi

Nguyên nhân chính khiến trẻ sơ sinh bị viêm phế quản phổi thường liên quan đến nhiễm trùng bởi vi khuẩn hoặc virus. Các yếu tố có thể góp phần gây bệnh viêm phế quản phổi bao gồm:

• Virus và vi khuẩn: Virus gây cảm lạnh hoặc cúm, vi khuẩn như Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae là những nguyên nhân phổ biến gây bệnh.
• Hệ miễn dịch còn yếu: Trẻ sơ sinh có hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn chỉnh, dễ bị nhiễm trùng khi tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh.
• Môi trường sống không đảm bảo: Trẻ sống trong môi trường ô nhiễm, nhiều khói thuốc lá hoặc khói bụi dễ bị viêm phế quản phổi.
• Trẻ sinh non hoặc nhẹ cân: Những trẻ sinh non hoặc có cân nặng thấp thường có hệ hô hấp chưa phát triển đầy đủ, dễ mắc bệnh hô hấp.

Dấu hiệu nhận biết viêm phế quản phổi ở trẻ sơ sinh

Các dấu hiệu của viêm phế quản phổi ở trẻ sơ sinh thường khá rõ ràng nhưng dễ nhầm lẫn với các bệnh hô hấp khác. Các triệu chứng bao gồm:

• Ho nhiều: Trẻ thường ho khan hoặc ho có đờm, nhất là vào ban đêm.
• Khò khè và khó thở: Do đường thở bị tắc nghẽn, trẻ có biểu hiện thở khò khè, khó thở, thở nhanh.
• Sốt cao: Trẻ có thể sốt cao trên 38°C do viêm nhiễm trong cơ thể.
• Thở gấp và mệt mỏi: Trẻ dễ mệt mỏi, không chịu bú mẹ hoặc ăn uống, có biểu hiện thở gấp, lồng ngực rút mạnh khi hít thở.
• Da xanh tái: Trong những trường hợp nặng, do thiếu oxy, da trẻ có thể trở nên xanh tái, đặc biệt là ở môi và móng tay.

Bệnh viêm phế quản phổi ở trẻ sơ sinh có nguy hiểm không?

Trẻ sơ sinh bị viêm phế quản phổi rất nguy hiểm và nếu không được phát hiện, điều trị kịp thời có thể khiến trẻ gặp các biến chứng nghiêm trọng như:

• Suy hô hấp: Khi phổi bị viêm nặng, khả năng trao đổi khí của phổi giảm sút, khiến trẻ khó thở và dẫn đến suy hô hấp.
• Viêm màng phổi: Nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể lan rộng và gây viêm màng phổi, làm tràn dịch màng phổi.
• Nhiễm trùng huyết: Nhiễm trùng từ phổi có thể lan ra toàn cơ thể, gây nhiễm trùng huyết – một tình trạng đe dọa tính mạng. Vì vậy, bệnh này cần được điều trị kịp thời và đúng cách để tránh các biến chứng nguy hiểm.

Khi nào nên đưa trẻ đi khám bác sĩ?

Nếu bé có bất kỳ biểu hiện nào nghi ngờ mắc bệnh, bạn nên nhanh chóng đưa con mình tới bệnh viện khám và điều trị ngay. Bệnh càng kéo dài thì càng gây tổn thương nghiêm trọng cho phổi và khiến bé có nguy cơ gặp các biến chứng khác nghiêm trọng hơn như viêm tiểu phế quản bội nhiễm, suy hô hấp hoặc thậm chí là tử vong.

Đặc biệt, bạn nên đưa trẻ tới gặp bác sĩ ngay nếu có các triệu chứng nghiêm trọng dưới đây:

• Sốt cao.
• Hạ nhiệt độ.
• Bé bỏ bú, bỏ ăn, ăn kém.
• Thở khò khè, thở gấp, tim đập nhanh hoặc có cơn ngừng thở.
• Bé ngủ li bì.
• Hay quấy khóc.
• Môi tím tái…

Chẩn đoán viêm phế quản phổi ở trẻ sơ sinh

Để chẩn đoán viêm phế quản phổi ở trẻ sơ sinh, bác sĩ thường thực hiện các phương pháp sau:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ nghe tiếng thở, kiểm tra nhịp thở và quan sát các dấu hiệu lâm sàng của trẻ như ho, khò khè, khó thở.
• Xét nghiệm máu: Kiểm tra xem trẻ có bị nhiễm trùng hay không và mức độ nhiễm trùng.
• Chụp X-quang phổi: Chụp X-quang giúp bác sĩ xác định mức độ viêm nhiễm ở phổi và phế quản.
• Xét nghiệm dịch mũi họng: Xét nghiệm này giúp xác định nguyên nhân gây viêm, là virus hay vi khuẩn, từ đó có phương pháp điều trị phù hợp.

Điều trị viêm phế quản phổi ở trẻ sơ sinh

Điều trị viêm phế quản phổi ở trẻ sơ sinh cần thực hiện dưới sự chỉ dẫn của bác sĩ. Các phương pháp chữa viêm phế quản phổi cho trẻ sơ sinh thường bao gồm:

• Sử dụng kháng sinh: Nếu nguyên nhân gây bệnh là vi khuẩn, trẻ sẽ được điều trị bằng kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ.
• Thuốc hạ sốt và giảm ho: Bác sĩ có thể kê đơn thuốc hạ sốt, giảm ho để giúp trẻ dễ chịu hơn.
• Sử dụng liệu pháp oxy: Trong trường hợp trẻ bị khó thở nghiêm trọng, liệu pháp oxy có thể được sử dụng để cải thiện tình trạng thiếu oxy.
• Dinh dưỡng và chăm sóc: Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ giúp tăng cường sức đề kháng cho trẻ, chăm sóc đúng cách để giúp trẻ nhanh hồi phục.

Cách phòng tránh viêm phế quản ở trẻ sơ sinh

Để phòng tránh trẻ bị viêm phế quản phổi, cha mẹ cần thực hiện những biện pháp sau:

• Giữ môi trường sống sạch sẽ: Tránh để trẻ tiếp xúc với khói thuốc, bụi bẩn, môi trường ô nhiễm. Giữ vệ sinh nhà cửa và đồ dùng của trẻ sạch sẽ.
• Bảo vệ trẻ trước thời tiết thay đổi: Đảm bảo giữ ấm cho trẻ trong mùa lạnh, tránh để trẻ bị nhiễm lạnh hoặc thay đổi nhiệt độ đột ngột.
• Chăm sóc dinh dưỡng: Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ, cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu để tăng cường sức đề kháng tự nhiên.
• Tiêm phòng đầy đủ: Đưa trẻ đi tiêm phòng đầy đủ các loại vắc-xin để bảo vệ trẻ khỏi các bệnh lý hô hấp và nhiễm trùng.

Viêm phế quản phổi ở trẻ sơ sinh là một bệnh lý nghiêm trọng nhưng hoàn toàn có thể điều trị, phòng ngừa nếu được phát hiện kịp thời cũng như chăm sóc đúng cách. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu bệnh và thực hiện các biện pháp phòng ngừa sẽ giúp trẻ sơ sinh giảm nguy cơ mắc bệnh, đảm bảo sức khỏe và sự phát triển toàn diện.